حذف کلدار از دادوستد در مناطق جنوبی و شرقی؛ ترویج پول افغانی چه سودمندی‌هایی دارد؟
حسیب بهش
پس از جمع‌شدن گلیم روپیه‌ی پاکستانی (کلدار) از ولایت‌های ننگرهار، خوست و کنر، میزان استفاده از پول پاکستانی در چهار ولایت دیگر نیز به حداقل رسیده است. مسوولان در ولایت‌های غزنی، لغمان، پکتیکا و هلمند تأیید می‌کنند که پس از روزها تلاش برای ترویج پول افغانی، سرانجام موفق شده‌اند که پول افغانستان را در بازارهای محلی جای‌گزین کلدار پاکستانی کنند. باشنده‌گان در ولایت‌های هرات، فراه و نیمروز نیز تعهد کرده‌اند که به کارزار مبارزه با تومان می‌پیوندند و برای ترویج پول افغانی در بازارهای این ولایت‌ها تلاش می‌کنند. مسوولان بانک مرکزی (د افغانستان بانک) اما از مزایای استفاده از پول افغانی سخن می‌گویند و تأیید می‌کنند که دادوستد با آن، بر اقتصاد افغانستان و ارزش این پول در برابر اسعار خارجی اثرگذار بوده است.
کارزار منع استفاده کلدار پاکستانی در مناطق جنوبی و شرقی در حال پایان یافتن است. مسوولان در شماری از این ولایت‌ها تأیید می‌کنند که استفاده از کلدار پاکستانی را منع کرده‌اند و اکنون تنها پول افغانی در بازارهای این مناطق دست‌به‌دست می‌شود. وحیدالله کلیمزی، والی غزنی در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح به جز موارد معدود، استفاده از کلدار پاکستانی در بازارهای این ولایت به صفر رسیده است. وی تصریح کرد که کمیسیون تشکیل‌شده برای کارزار منع استفاده از کلدار و ترویج پول افغانی در تلاش‌اند تا مواد به خصوصی را در این ولایت پی‌گیر باشند و نرخ‌های اجناس را نیز کنترل کنند.
آقای کلیمزی افزود که پیش از این ۸۰ درصد دادوستد در ولایت غزنی با پول پاکستانی انجام می‌شد، اما این میزان در حال حاضر به حداقل رسیده است و آنان در صورت تشخیص دادوستد با پول پاکستانی، فرد مشکوک را به سارنوالی معرفی می‌کنند. والی غزنی در ادامه تصریح کرد که برای رفع نیازها به پول خُرد، میزانی از این پول را در معاشات ماهانه کارمندان تزریق و مقداری دیگر را نیز بر اساس نیاز به صرافی‌ها وارد کرده‌اند. وی گفت که شهرداری آن ولایت برای کنترل نرخ‌ها، نرخ‌نامه‌ای را ایجاد کرده است تا علاوه کارزار ترویج پول افغانی بر نرخ اجناس در سطح بازارهای غزنی تاثیر نگذارد.
هم‌زمان با این، مسوولان شهرداری پکتیکا نیز از حذف کلدار پاکستانی از چرخه دادوستد در بازارهای این ولایت خبر می‌دهند. عبدالکریم کتوازی، شهردار این ولایت در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح گفت که به جز ولسوالی‌های دوردست و مرزی این ولایت، در بیشتر نقاط آن دادوستد با افغانی صورت می‌گیرد و آنان تلاش‌ها را برای حذف کامل پول پاکستانی از بازارهای این ولایت متمرکز کرده‌اند. وی افزود که بر اساس نیاز بازارها، مقداری از پول خُرد به بازارهای این ولایت تزریق شده که به بیش از ۶۰ میلیون افغانی می‌رسد. شهردار پکتیکا در ادامه گفت که برای حل مشکلات تورم نرخ، کمیسیون زیر اداره وی تمام تلاش‌هایش را منسجم کرده تا روند ترویج پول افغانی به شکل کامل و بدون تاثیرگذاشتن بر نرخ اجناس، صورت بگیرد.
میزان استفاده از کلدار پاکستانی در لغمان نیز به صفر رسیده است. اسدالله دولت‌زی، سخنگوی والی لغمان در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح گفت که اکنون در بازارهای این ولایت به شکل کامل با پول افغانی دادوستد می‌شود و تورم نرخ در بازارهای نیز کنترل شده است. وی هرچند تأیید کرد که کارزار منع استفاده از کلدار پاکستانی و ترویج پول افغانی در اوایل بر نرخ‌ها تاثیر داشته، اما افزود که پس از تلاش‌ها موفق شده‌اند که این معضل را نیز حل کنند. آقای دولت‌زی گفت که با توجه به تزریق پول خُرد در بازارهای این ولایت، مشکل نبود پول افغانی نیز رفع شده است.
افزون بر این، مسوولان محلی در ولایت هلمند تایید می‌کنند که کارزار مبارزه با کلدار پاکستانی در این ولایت به پایانش نزدیک شده است. عصمت‌الله صمدی، شهردار این ولایت افزود که با وجود درصد بالای استفاده از پول افغانی در این ولایت، تلاش‌ها برای حذف پول کلدار از حلقه دادوستد بازارها نیز به شدت جریان دارد. وی گفت که پول کلدار بیشتر در محل‌های فروش موتر، پمپ‌های تیل و مندوی‌ها به کار می‌رفت که پس از منع استفاده از این پول، روند حذف کامل کلدار از این ولایت در حال تکمیل شدن است. وی تصریح کرد که با توجه به نقش ارزنده پول افغانی در بازارهای این ولایت، مشکل تورم نرخ‌ها به وجود نیامده، اما برای حل نیازها به پول خُرد، آنان از افغانستان خواستار کمک شده‌اند.
مسوولان محلی در ولایت‌های غزنی، لغمان، پکتیکا و هلمند در حالی از حذف کلدار پاکستانی در حلقه دادوستد در این ولایت خبر می‌دهند که پیش از این، گلیم کلدار از ولایت‌های ننگرهار، خوست و کنر نیز برچیده شده بود. کارزار مبارزه با استفاده‌ی پول پاکستانی برای ترویج پول افغانی از دو ماه بدین‌سو در ولایت‌های جنوبی و شرقی کشور به راه انداخته شد. مسوولان در بانک مرکزی افغانستان تایید می‌کنند که بر اساس تعهد باشنده‌گان هرات، فراه و نیمروز، قرار است روند مبارزه با پول ایرانی نیز در این ولایات به زودی آغاز شود. باشنده‌گان نیمروز پیش‌تر در گفت‌وگو با ۸صبح گفته بودند که جنازه تومان ایرانی را دفن خواهند کرد.
ترویج پول افغانی چه سودمندی‌هایی دارد؟
هم‌زمان با پیش‌رفت قابل ملاحظه کارزار «منع استفاده از کلدار پاکستانی و ترویج پول افغانی»، مسوولان افغانستان بانک از تاثیر قابل ملاحظه ترویج پول افغانی بر اقتصادی پولی خبر می‌دهند. شریف‌الله شگیوال، سخنگوی بانک مرکزی در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح گفت که ترویج پول افغانی بر ارزش این پول در بازارهای تأثیر گذاشته و اکنون ارزش افغانی با دالر امریکایی، کلدار پاکستانی و تومان ایرانی تا حدودی افزایش یافته است.
آقای شگیوال افزود که پیش از این بیشتر پول افغانی در شماری از ولایت‌ها، از جمله ننگرهار دوباره به بانک مرکزی برگشتانده می‌شد، اما پس از ترویج پول افغانی علاوه بر گردش افغانیموجود در بازارهای این ولایت، نیازها به این پول افزایش یافت و بانک مرکزی افغانستان برای حل این معضل میلیون‌ها افغانی را وارد بازارهای محلی کرد. وی افزود که در گذشته افغانی در برابر دالر امریکا به نرخ ۷۸ تا ۷۹ افغانی مبادله می‌شد، اما این نرخ پس از ترویج پول افغانی به ۷۷ افغانی رسیده است. آقای شگیوال تصریح کرد که ارزش پول افغانی در برابر کلدار پاکستانی و تومان ایرانی نیز به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است.
سخنگوی بانک مرکزی افزود که گردش پول افغانی در بازارهای کشور سبب ثبات پول ملی شده و علاوه بر آن، ارزش‌گذاری به پول ملی دانسته می‌شود. وی تصریح کرد که با استفاده از پول افغانی، ضررهای احتمال کاهش نرخ پول‌های خارجی نیز برای شهروندان از بین می‌رود. آقای شگیوال گفت که نیازهای به پول افغانی باعث شده تا بانک‌نوت‌های ۱۰، ۲۰ و ۵۰ افغانی‌گی وارد بازار شود و مشکل نبود پول خُرد را نیز رفع کند. مسوولان بانک مرکزی پیش‌تر گفته بودند که برای ترویج افغانی، بیش از یک‌ونیم میلیارد افغانی پول خرد را وارد بازارهای ولایت‌های شرقی کرده‌اند.
این مسوولان تصریح کرده بودند که ۸۵۰ میلیون افغانی در دو مرتبه به ننگرهار، ۶۲۵ میلیون افغانی در دو مرتبه به خوست و ۱۶ میلیون افغانی به ولایت غزنی فرستاده شده و این روند بر اساس نیازهای بازار این ولایت‌ها ادامه یافته است. بر بنیاد معلومات مسوولان بانک مرکزی، حدود ۲۵۹ میلیارد افغانی در حال حاضر در بازارهای کشور دست‌به‌دست می‌شود و مردم از آن در دادوستد استفاده می‌کنند.
