تا ناوقت دوشنبه‌شب روی مسوده قطع‌نامه نشست قطر توافق نشد
خلیل اسیر
شرکت‌کننده‌گان نشست بین‌الافغانی قطر تا ناوقت دوشنبه‌شب موفق نشدند که روی مسوده قطع‌نامه پایانی این نشست به توافق برسند. این مسوده توسط یک کمیته مشترک هشت نفری تهیه شده و قرار بود تا ساعت ۹ شب گذشته نهایی و اعلام شود. با این حال گفته شده است که طرف‌های شرکت‌کننده در نشست دو روزه قطر به دلیل اختلاف نظر روی مواردی در این مسوده، نتوانستند آن را نهایی و اعلام کنند. تا ساعت دوازده شب گذشته به صورت دقیق مشخص نشده بود که روی چه نکاتی در این مسوده اختلاف نظر موجود است.
منابع آگاه از مسوده این قطع‌نامه گفته‌اند که طرف‌های شرکت‌کننده در نشست قطر روی «کاهش خشونت‌ها» توافق کرده‌اند. طالبان اما با پیشنهاد آتش‌بس هیأت افغانستان موافقت نکرده‌اند.
هم‌چنان گزارش شده است که روی خروج نیروهای خارجی از افغانستان نیز بین طرف‌های شرکت‌کننده در نشست قطر با کمی اختلاف، توافق صورت گرفته است. هیأت افغانستان گفته است که این خروج باید «مسوولانه» باشد، اما جانب طالبان گفته است که قید «مسوولانه» در قطع‌نامه ذکر نشود. بعضی از رسانه‌ها گفته‌اند که یکی از دلایل تأخیر در نشر قطع‌نامه، اختلاف نظر روی همین کلمه بوده است. به دلیل این اختلافات، احتمال رفته است که نشست قطر برای روز سوم نیز ادامه یابد.
با این حال، زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان، می‌گوید که خروج نظامیان امریکایی از افغانستان مشروط است. به گفته او، در صورتی که افغان‌ها بخواهند نیروهای خارجی افغانستان را ترک کنند، امریکا نیروهایش را از این کشور بیرون می‌کشد. هم‌چنان برای بیرون رفتن این نیروها، باید تضمین داده شود که از افغانستان هیچ تهدیدی متوجه امریکا نخواهد شد.
نشست بین‌الافغانی قطر برای روزهای شانزدهم و هفدهم سرطان تنظیم شده بود. برگزارکننده این نشست یک سازمان غیردولتی آلمانی به نام «بنیاد برگوف» است. در این دو روز، قطر و آلمان به صورت مشترک از این نشست میزبانی می‌کردند.
از افغانستان ۵۳ نفر و از سوی طالبان ۱۷ نفر در نشست قطر حضور داشتند. در ترکیب هیأت افغانستان، افرادی از حکومت نیز شامل بودند.
امیدها و توقعات
در روز دوم نشست قطر مقامات افغان و آلمان ابراز امیدواری کردند که این نشست بتواند راه را برای انجام گفت‌وگوهای بین‌الافغانی هموار کند. پیتر پروگل، سفیر آلمان در افغانستان، در توییتی گفت: «از آن‌جا که افغان‌ها از همه طرف‌ها [در نشست قطر] با هم‌دیگر ملاقات می‌کنند، امید می‌رود که این گفت‌وگوها راه را برای گفت‌وگوهای بین‌الافغانی هموار کند.»
هم‌چنان عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت وحدت ملی، روز دوشنبه هفدهم سرطان در سخنانی در نشست شورای وزیران، از برگزاری نشست بین‌الافغانی قطر استقبال کرد و آن را یک گام «مثبت و خوب» خواند. عبدالله گفت، توقع می‌رود که این نشست زمینه‌ساز گفت‌وگوهای مستقیم بین حکومت و طالبان شود.
گروه طالبان پیش از این گفته است که با حکومت وارد گفت‌وگو نخواهد شد. هم‌زمان این گروه با اشتراک مقامات حکومتی در گفت‌وگوهای بین‌الافغانی به نماینده‌گی از خود نه حکومت، مخالفتی نکرده است.
«وقت اعتمادسازی است»
پیتر پروگل، سفیر آلمان در افغانستان، یک روز پس از حمله موتربمب طالبان به شهر غزنی، در توییتی آن را تقبیح کرد و گفت که از انجام این حمله شوکه شده است. به گفته او، در حالی که در قطر گفت‌وگوها آغاز شده بود، این حمله انجام شده است. این دیپلمات آلمانی با بیان این‌که «وحشت را متوقف کنید» گفته است که اکنون «وقت اعتمادسازی است.»
عبدالله عبدالله نیز در صحبت‌هایش در نشست روز گذشته شورای وزیران به حملات اخیر طالبان در کابل و غزنی اشاره کرد. عبدالله گفت که اگر گروه طالبان با کشتار مردم بی‌گناه به فکر امتیازگیری در جریان گفت‌وگوها است، این فکر این گروه، «غلط و بی‌جا» است و نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت.
گروه طالبان روز یک‌شنبه، شانزدهم سرطان، دو ساعت پیش از شروع نشست قطر، یک اداره امنیت ملی را در شهر غزنی هدف حمله موتربمب قرار داد. در این حمله دست‌کم ۱۲ نفر کشته شدند و ۱۷۹ نفر دیگر زخم برداشتند. شمار بیش‌تر قربانیان این حمله افراد غیرنظامی و دانش‌آموزان یک مکتب در نزدیکی محل حادثه هستند. حمله موتربمب طالبان در سطح ملی و بین‌المللی محکوم شده است.
امریکا و طالبان
مقامات امریکایی و طالبان اعلام کرده‌اند که دور هفتم گفت‌وگوهای‌شان را پس از دو روز وقفه، امروز سه‌شنبه، هژدهم سرطان، در دوحه پایتخت قطر از سر می‌گیرند. این دور از گفت‌وگوهای دو طرف که در هشتم سرطان آغاز شده بود، به خاطر برگزاری نشست بین‌الافغانی در قطر، با وقفه دو روزه همراه شد. با این حال، تا ساعت دوازده دوشنبه‌شب مشخص نبود که در صورت ادامه نشست بین‌الافغانی، نشست نماینده‌گان امریکا و طالبان برگزار خواهد شد یا نه.
نماینده‌گان امریکا و طالبان در پانزدهم سرطان نسبت به نتایج دور هفتم گفت‌وگوهای‌شان در قطر ابراز رضایت کردند. زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان، در توییتی نوشت که گفت‌وگوهای دو طرف در دور هفتم نسبت به هر زمان دیگر «مثمرتر» بوده است.
خلیل‌زاد افزود که آن‌ها در این دور از گفت‌وگوهای‌شان در هر چهار بخش «توافق‌نامه صلح» پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته‌اند. به گفته او، این چهار بخش شامل «تضمین مبارزه با تروریسم، خروج نیروهای خارجی، گفت‌وگوهای بین‌الافغانی و آتش‌بس جامع و دایمی» می‌شود. با این حال، این دیپلمات امریکایی جزییات بیش‌تری در این خصوص ارایه نکرده است.
سهیل شاهین، سخنگوی هیأت گفت‌وگوکننده طالبان در قطر، نیز در توییتی نسبت به نتایج گفت‌وگوهای انجام شده در دور هفتم در قطر ابراز رضایت کرده است. شاهین گفته است که اعضای هیأت گفت‌وگوکننده طالبان از پیشرفت گفت‌وگوها در دور هفتم راضی‌اند و امید دارند که کارهای باقی‌مانده نیز تکمیل شود. به گفته او، دور هفتم گفت‌وگوهای امریکا و طالبان تا پانزدهم سرطان با مشکل خاصی روبه‌رو نشده بود.
مقامات امریکایی اعلام کرده‌اند که اولویت این کشور در افغانستان، صلح است؛ هرچند ممکن است پس از صلح با طالبان، جنگ در این کشور کاملاً متوقف نشود. مایک پمپیو، وزیر خارجه امریکا، در چهارم سرطان در سفرش به کابل گفته بود، انتظار دارد که توافق‌نامه صلح در افغانستان پیش از اول سپتامبر به امضا برسد. اما آن‌چه به رغم این خوش‌بینی‌ها، چشم‌انداز صلح را تاریک نشان می‌دهد، ادامه خشونت‌ها و تشدید حملاتی است که طی ماه‌های اخیر از سوی گروه طالبان اجرا شده است.
