دور باطل سفرهای غنی به هرات
سلطان‌احمد آریا
هرات یکی از ولایت‌هایی است که رییس جمهور غنی بیش‌تر از هر ولایت دیگری به آن سفر کرده است. آقای غنی در ۷ سال گذشته، ۹ سفر به این ولایت داشته است. روپوش تمامی سفرهای رییس جمهور به هرات، بررسی وضعیت امنیتی، رسیده‌گی به مشکلات مردم و افتتاح برخی از پروژههای انکشافی بوده؛ پروژههایی که در برخی موارد چندین بار نیز افتتاح شده است. آقای غنی بعد از به قدرت رسیدن در سال ۱۳۹۳، در نخستین سفر خود به هرات، ۳۰ مقام ارشد نظامی و ملکی این ولایت را برکنار کرد. این اقدام، به باور بسیاری از کارشناسان به هدف جابه‌جایی افراد مورد اعتماد خودش در ادارههای این ولایت صورت گرفت. آخرین سفر رییس جمهور غنی به هرات، در دو روز اخیر هفته گذشته، به هدف نام‌گذاری میدان هوایی این ولایت به‌نام «خواجه عبدالله انصاری» صورت گرفت. سفرهای آقای غنی به هرات، همیشه با بحثهایی در میان هراتیان همراه بوده است؛ به گونهای که حاشیه برخی از این سفرها، از خود سفر پررنگ‌تر شده است. در جریان ۷ سال گذشته، یکی از پرسش‌های اساسی مطرح برای هراتیان، چرایی این سفرها و پیامدهای آن برای هرات بوده است.
در زمان حکومت وحدت ملی بسیاری از کارشناسان سیاسی و شهروندان هرات علت سفرهای پی در پی رییس جمهور غنی به این ولایت را به موضوع رأی هراتیان ارتباط میدادند. در آن زمان، کارشناسان می‌گفتند که چون آقای غنی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۳ رأی کمی در هرات کسب کرده بود و بالای ۶۰ درصد هراتیان آرای‌شان را به صندوق رقیب او ریخته بودند، رییس جمهور با سفرهای متعددش به هرات در پی به دست‌آوردن حمایت هراتیان است تا بتواند در انتخاب بعدی آرای هراتیان را به سود خودش رقم بزند. آقای غنی در انتخابات ۱۳۹۸ نیز نتوانست رأی قابل ملاحظه‌ای در هرات کسب کند. سطح مشارکت هراتیان در آن انتخابات به کمترین حد ممکن در مقایسه با تمام انتخابات‌های گذشته رسید. با این همه، برخی به این باور اند که هنوز هم این عامل یکی از عوامل اساسی سفرهای غنی به هرات است: کسب حمایت هراتیان برای اهداف شخصی و گروهی.
از سوی دیگر، برخی از آگاهان اقتصادی و سیاسی علت سفرهای زیاد رییس جمهور غنی به هرات را به جایگاه اقتصادی این ولایت در کشور پیوند می‌زنند. به باور آنها، چون هرات در طی چندین سال گذشته جایگاه قطب اقتصادی افغانستان را به خود اخصاص داده است، آقای غنی در این سفرها در صدد کنترل منابع اقتصادی این ولایت و تقویت اقتصاد افغانستان از این طریق است. این در حالی است که کم‌تر کاری هم برای تأمین امنیت و دست‌کم جلوگیری از اختطافها که هم‌چون موریانه اقتصاد هرات را میخورد، صورت نگرفته و این شرایط سبب شده است که شمار زیادی از بازرگانان هرات سرمایهشان را به خارج از کشور انتقال دهند.
واقعیت این است که تمام سفرهای آقای غنی نه تنها شرایط امنیتی، سیاسی و اقتصادی هرات را بهتر نکرده است که سال به سال وضعیت این ولایت بدتر شده است. جرایم مختلف، از جمله آدم‌ربایی‌ها، سرقت‌های مسلحانه، قتلهای جنایی، حملات تروریستی و فساد گسترده در ادارهای محلی این ولایت، دمار از روزگار هراتیان قانون‌پذیر اما دورمانده از قدرت درآورده است. هراتیان نه تنها به حکومت محلی، بلکه به حکومت مرکزی نیز باور ندارند. در این میان، آن‌چه مشخص نیست، این است که چرا آقای غنی نمیتواند نارضایتی هراتیان از خود و حکومتش را درک کند. در پی هر سفر آقای غنی، وضعیت کار و بار در هرات، دست‌کم برای یک هفته مختل می‌شود، دکان‌ها بسته می‌گردد، خیابان‌ها مسدود می‌شود و حتا از ورود شهروندان به قسمت‌های مرکزی شهر نیز جلوگیری می‌گردد. در نتیجه، شهروندان هرات متحمل ضرر کلان اقتصادی می‌شوند و صدای نارضایتی‌شان بلند. برای درک دیدگاه هراتیان نسبت به سفر اخیر و دیگر سفرهای رییس جمهور به هرات، بررسی دیدگاه کاربران شبکههای اجتماعی و گفتگو با شهروندان عادی هرات، کافی است.
با این همه، تصور می‌شود که سفر اخیر آقای غنی به هرات به هدف کسب حمایت هراتیان از جمهوریت مورد نظرش و مخالفت با ایجاد حکومت موقت صورت گرفته باشد. این سفر در شرایطی صورت میگیرد که از یک‌سو بحث گفت‌وگوهای صلح و ایجاد حکومت موقت در کشور بسیار گرم است و از جانب دیگر بحث فساد گسترده در حکومت، به‌ویژه در ارگ ریاست جمهوری بی‌اعتمادی شهروندان به حکومت آقای غنی را به کمترین حد ممکن رسانده است. اکنون، جدی‌ترین طرف‌داران چند سال پیش آقای غنی، او را عامل اساسی فساد، نابسامانیها و آسیبپذیریهای امروز افغانستان میدانند.
