موج دوم کرونا؛ مواردی از ابتلای دوباره در افغانستان ثبت شده است
حسیب بهش
شمار بیماران فعال کووید-۱۹ و آمار مرگ‌ومیر برخاسته از آن با گذشته هر روز افزایش می‌یابد. وزارت صحت عامه می‌گوید که رسیدن فصل سرما و آلوده‌گی هوا، نگرانی‌ها از بابت بدتر شدن وضعیت را بیش‌تر ساخته است. مسوولان هشدار می‌دهند که اگر شهروندان نسبت به شیوع ویروس کرونا بی‌پروایی کنند، احتمال دارد که موج دوم کرونا «خطرناک‌تر» از موج اول آن باشد. به گفته آنان، برای مبارزه با ویروس کرونا باید ۹۵ درصد مردم از ماسک استفاده کنند، در حالی که هم اکنون تنها حدود ۳۰ درصد به این توصیه عمل می‌کنند. هرچند وزارت صحت عامه پیش‌تر اجرایی شدن دوباره طرح قرنطین را منتفی اعلام کرد، اما اکنون تصریح می‌کند که در صورت دوام وضعیت کنونی، ممکن است این طرح روی دست گرفته شود. به گفته مسوولان در این وزارت، مواردی از ابتلای دوباره به کرونا در کشور دیده شده است و حتا کسانی که این بیماری را سپری کرده‌اند، باید نکات صحی را رعایت کنند. بر‌اساس آمارهایی که در دو هفته اخیر ثبت شده، دست‌کم سه هزار و ۳۴ نفر تازه به این ویروس مبتلا شده و ۱۵۶ بیمار کووید-۱۹ جان باخته‌اند. این ارقام به وضوح نشان می‌دهد که شمار مبتلایان در مقایسه با شمار بهبودیافته‌گان دو برابر شده است. گفتنی است که آمار آزمایش‌های دو هفته اخیر ویروس کرونا در کشور، یک هفتم همه‌ی آمارها از زمان ثبت اولین مورد این ویروس را تشکیل می‌دهد.
بر‌اساس ارقامی که در دو هفته اخیر ثبت شده است، آمارهای ابتلا به کرونا و مرگ‌ومیر برخاسته از آن به شکل چشم‌گیری افزایش یافته است. مبتنی بر آمار روزانه ابتلا به کرونا در کشور، ۱۹ هزار و ۷۱ آزمایش در جریان دو هفته اخیر انجام شده است که از این میان، سه هزار و ۳۴ تن تازه به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند. این آمار نزدیک به دو برابر آمار بهبودی بیماران کووید-۱۹ است. در جریان این دو هفته تنها یک هزار و ۶۹۲ بیمار کرونایی بهبود یافته‌اند. افزون بر این، شمار مرگ‌ومیر نیز در روزهای اخیر به تدریج افزایش یافته است. برای اولین بار پس از کاهش در آمارهای ابتلا به کرونا، روز سه‌شنبه، یازدهم قوس، ۲۱ مورد فوتی در یک شبانه‌روز ثبت شد که در واقع بلندترین آمار مرگ‌ومیر در موج دوم ویروس کرونا شمرده می‌شود. این در حالی است که در حال حاضر شمار مبتلایان فعال از مرز هشت هزار نفر گذشته است. این آمار تا دو ماه پیش به حدود چهار هزار نفر کاهش یافته بود.
وزارت صحت عامه در سهم خود از وضعیت موجود در کشور ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید که بر‌اساس شرایط، افغانستان در موج دوم کرونا قرار دارد. به گفته مسوولان در این وزارت، موج دوم کرونا می‌تواند خطرناک‌تر از موج اول باشد و اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد، احتمال می‌رود که طرح قرنطین دوباره روی دست گرفته شود. معصومه جعفری، معاون سخنگوی وزارت صحت عامه، روز سه‌شنبه، یازدهم قوس، به روزنامه ۸صبح گفت که شیوع ویروس کرونا در کشور طی هفته‌های اخیر سیر صعودی گرفته است. به گفته وی، شمار ابتلا به ویروس کرونا در هفته‌های اخیر به ۱۷ تا ۲۹ درصد رسیده و سیر صعودی کرونا در روزهای اخیر بیان‌گر موج دوم آن است. این وزارت می‌گوید که شهروندان کشور باید نسبت به شیوع این ویروس حساس باشند.
معاون سخنگوی وزارت صحت عامه افزود که رسیدن فصل سرما و آلوده‌گی هوا نگرانی‌های این وزارت را بیش‌تر کرده، زیرا آلوده‌گی و سردی هوا تهدیدهای جدی را متوجه بیماران کووید-۱۹ ساخته است. وی گفت که وزارت صحت عامه برخی از پیشنهادات، از جمله بسته شدن سالون‌های عروسی را ارایه کرده بود و اکنون در بخش آگاهی‌دهی کار می‌کند تا مردم را به رعایت نکات صحی تشویق کند. این وزارت هم‌چنان تصریح می‌کند که شهروندان باید نکات صحی را در رفتارهای اجتماعی‌شان رعایت کنند. به گفته معصومه جعفری، در صورتی که مردم به بی‌پروایی‌شان ادامه دهند، امکان دارد که موج دوم شیوع کرونا در مقایسه با موج اول آن خطرناک‌تر سپری شود. این وزارت هرچند کار پیرامون کنترل تجمعات را با شهرداری آغاز کرده، اما می‌گوید که نیاز است مردم از اجتماعات خودداری کنند.
هم‌زمان با این، مسوولان در وزارت صحت عامه تصریح می‌کنند که بر‌اساس پیش‌بینی‌ها هم اکنون تنها ۳۰ درصد شهروندان ماسک می‌زنند، در حالی که برای مبارزه با کرونا، نیاز است که ۹۵ درصد مردم ماسک بزنند تا از گسترش ویروس جلوگیری شود. به گفته بانو جعفری، بحث سرما به عوامل خطر افزوده است و اگر این شرایط ادامه یابد، وضعیت «وخیم» می‌شود. وزارت صحت عامه می‌گوید که در حال حاضر روی یک طرح کار می‌کند تا در صورت تکمیل شدن ظرفیت شفاخانه‌ها از بیماران، روی مراقبت خانه‌گی کار کند. به گفته معصومه جعفری، بهترین راه مبارزه با ویروس کرونا، جلوگیری از نشر آن است که می‌تواند بسیار موثر باشد. به باور وی، آلوده‌گی هوا سبب مشکلات تنفسی می‌شود و کسانی که به ویروس کرونا مبتلا می‌شوند، احتمال دارد که وضعیت‌شان وخیم شود.
معاون سخنگوی وزارت صحت عامه گفت که در طرح آماده‌گی برای بیماران، بحث امکانات برای ولایت‌های سردسیر نیز مطرح شده است. او افزود، بحث شده است که امتیازات مورد نیاز برای ولایت‌ها زودتر فرستاده شود تا پیش از بارش برف‌ها و بند شدن راه‌ها، این امکانات به محل‌های مورد نظر برسد. هم‌زمان با این، وزارت صحت عامه تایید می‌کند که مواردی از ابتلای دوباره به کرونا در میان شهروندان دیده شده است. معصومه جعفری گفت که هرچند ارقام ابتلای دوباره زیاد نیست، اما در مواردی، برخی از بیماران دوباره مبتلا شده‌اند. وی از یک داکتر به عنوان نمونه نام برد که در موج اول، بیماری کووید-۱۹ را به گونه‌ی خفیف پشت سر گذاشته بود، اما به محض آغاز موج دوم، دوباره به این بیماری مبتلا شد. بانو جعفری گفت که این بیمار در موج دوم کرونا جان داده است. وزارت صحت عامه هشدار می‌دهد که بر‌اساس یافته‌ها، هنوز بحث معافیت پس از مصاب شدن به کرونا، مبهم است و نیاز است بیماران نیز در کنار سایر مردم نکات صحی را مراعات کنند.
پیش از این، مسوولان تایید کرده‌اند که شمار بیماران کووید-۱۹ در شفاخانه‌ها افزایش یافته است. عبدالحکیم تمنا، رییس صحت عامه هرات، روز سه‌شنبه، یازدهم قوس، در صفحه فیس‌بوکش نوشت که شفاخانه‌های این ولایت از بیماران کرونایی پر شده و مصرف آکسیجن نیز افزایش یافته است. وی نوشته است: «مردم شریف هرات، شفاخانه‌ها از بیماران وخیم کرونا پُر شده، مصرف آکسیجن بسیار زیاد شده که تمام تولید هرات را مصرف می‌کنیم. همکاران ما با تمام توان تلاش می‌کنند. هرچند از فردا صبح شفاخانه گازرگاه نیز آماده پذیرش مریضان است، اما عاجزانه تقاضا می‌کنم بیش‌تر از این بی‌احتیاطی نکنید و با جان خود بازی نکنید، زیرا پشیمانی در بستر شفاخانه سودی ندارد». وی به شهریان هرات توصیه کرده است که افزون بر استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی، از دست دادن با یک‌دیگر خودداری کنند. آقای تمنا هشدار داده است که اگر توصیه‌های صحی رعایت نشود، «پذیرش و ارایه خدمات طبی ناممکن خواهد شد و تلفات از کنترل خارج می‌شود».
نگرانی‌ها از بابت موج دوم ویروس کرونا در حالی افزایش می‌یابد که آمارهای ابتلا به آن در کشور به ۴۷ هزار و ۷۱۷ تن رسیده است. این میزان از موارد مثبت پس از آزمایش ۱۵۰ هزار و ۷۵۰ مورد مشکوک ثبت شده است. بر‌اساس آمارهای مجموعی، دست‌کم یک هزار و ۸۰۰ تن در سراسر کشور به دلیل ابتلا به ویروس کرونا جان باخته‌اند. تاکنون اما ۳۶ هزار و ۹۰۷ بیمار کووید-۱۹ بهبود یافته‌اند. بدین ترتیب شمار بیماران فعال کووید-۱۹ در کشور به هشت هزار و ۱۰ نفر می‌رسد. شهرهای کابل، هرات، بلخ و قندهار در فهرست شمار مبتلایان، فوتی‌ها و بهبودیافته‌گان کووید-۱۹ به ترتیب در صدر قرار دارند.
گفتنی است که اولین مورد مثبت ویروس کرونا در کشور در پنجم حوت سال گذشته ثبت شد. بدین ترتیب از زمان شیوع این ویروس در کشور بیش از نُه ماه می‌گذرد. شیوع این ویروس هرچند صدمه‌های اقتصادی را به دولت وارد کرد، اما وزارت صنعت و تجارت می‌گوید که روند تجارت در حال حاضر به گونه عادی ادامه دارد. فواد احمدی، سخنگوی این وزارت، به روزنامه ۸صبح گفت که وضعیت هم اکنون در بحث تجارت عادی است، اما این وزارت روی یک طرح برای موج دوم ویروس کرونا کار می‌کند. پیش از این، نهادها گفته بودند که گسترش کرونا در کشور میلیاردها افغانی به خزانه دولت آسیب زده است.
بر‌اساس آمارهای مجموعی در سراسر جهان، ۶۳ میلیون و ۷۷۳ هزار نفر تا پایان روز سه‌شنبه مبتلا به ویروس کرونا ثبت شده‌اند. از میان این آمار، حدود ۴۴ میلیون و ۱۶۰ هزار نفر بهبود یافته و حدود یک میلیون و ۱۵۰ هزار نفر جان باخته‌اند. بدین ترتیب در حال حاضر بیش از ۱۸میلیون بیمار فعال کووید-۱۹ در سراسر جهان حضور دارند. از میان این آمار، وضعیت بیش از ۱۰۰ هزار بیمار وخیم خوانده شده است. در میان فهرست کشورهای دارای بیش‌ترین موارد ابتلا به ویروس کرونا، امریکا با حدود ۱۴ میلیون مورد مثبت در صدر، هند با بیش از نُه میلیون مورد دوم و برازیل با بیش از شش میلیون مورد، سوم است. در میان فهرست جان‌باخته‌گان، امریکا، هند، برازیل و مکسیکو در صدر قرار دارند. امریکا اما با داشتن بیش از پنج میلیون مورد فعال کرونا هم‌چنان اول و فرانسه با بیش از دو میلیون نفر، دوم است.
گفتنی است که چندین شرکت تا هنوز از ساخت واکسین کرونا خبر داده‌اند. انگلستان گفته است که واکسین ساخت شرکت دواسازی فایزر و بیون‌تک را به زودی تایید کرده در اختیار بیماران قرار می‌دهد. امریکا نیز گفته است که واکسین کرونای ساخت شرکت مدرنا تا پیش از سال آینده میلادی در اختیار بیماران کووید-۱۹ قرار می‌گیرد. با این‌همه، مسوولان صحی و رسانه‌های بین‌المللی روند رسیدن واکسین کرونا به دست بیماران کرونایی در افغانستان را زمان‌بر خوانده‌اند.
