ترس جمعی از کرونا و کمبود آکسیجن در کابل

کمبود و تقاضای زیاد گاز آکسیجن در روزهای کرونایی کابل سبب شده که موج بزرگی از نگرانی بین باشنده‌گان پایتخت به حرکت در‌آید. وزارت صحت عامه برای مدیریت اوضاع، تعهد کرده که روزانه تا مرز یک هزار بالن گاز آکسیجن را برای دو شفاخانه خصوصی مخصوص بیماران کرونایی فراهم کند. شرکت انکشاف ملی هم کارخانه تولید گاز آکسیجن را که هشت سال قبل از رده خارج شده بود، دوباره فعال کرده تا در کنار شش شرکت تولید گاز آکسیجن در کابل، به کمک دولت و مردم بشتابد. وزارت صحت دلیل کمبود آکسیجن را در ترس جمعی مردم از کرونا می‌بیند و از کابل‌نشینان می‌خواهد که دست از خرید بی‌رویه این گاز بر‌دارند. هم‌زمان با این، وزیر صحت عامه با سفیر ترکیه در افغانستان در مورد چارتر کردن هواپیما جهت انتقال دستگاه تولید آکسیجن از ترکیه یا از کشورهای آسیای میانه به افغانستان رای‌زنی کرده است. از دید اتحادیه شفاخانه‌های خصوصی، اوضاع کرونایی در کابل رو به وخامت گذاشته و دولت باید جدیت بیش‌تری به خرج دهد.

اقدام دیرهنگام دولت

مرگ‌و‌میر بیش از ۴۴۰ بیمار کرونایی و درگیری بیش‌تر از ۲۳ هزار نفر با کووید-۱۹ در افغانستان، سبب شده که نگرانی مردم با گذشت هر روز بیش‌تر شود. کمبود دارو و افزایش قیمت آن کم بود که حالا تقاضای زیاد و عرضه کم گاز آکسیجن هم به نگرانی کابل‌نشینان افزوده شده است.

فردین غرمان، رییس اتحادیه شفاخانه‌های خصوصی افغانستان، به این نظر است که نبود آکسیجن کافی به بیماران کرونایی سبب شده که موج بزرگی از تلفات در روزهای آینده در کمین بیماران کووید-۱۹ باشد. وی می‌گوید که وزارت صحت کشور باید در روزهای گذشته، دستگاه تولید گاز آکسیجن را در شفاخانه افغان-جاپان کابل فراهم می‌کرد تا در روزهای کنونی این شفاخانه با کمبود آکسیجن برخورد نمی‌کرد.

هم اکنون شش شرکت در کابل مصروف تولید گاز آکسیجن هستند، اما آقای غرمان بر پایه گزارش‌ها می‌گوید که روزانه بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ بالن گاز آکسیجن از ولایت ننگرهار به کابل منتقل می‌شود که از نظر وی هم هزینه مصرف آکسیجن بالا می‌رود و هم خطر ناامنی بین راه وجود دارد.

با کم شدن گاز آکسیجن در کابل، نرخ هر بالن گاز متوسط به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته، اما آقای غرمان می‌گوید که شرکت‌های تولیدی هر بالن گاز آکسیجن را با نرخ ثابت ۳۵۰ افغانی به شفاخانه‌های خصوصی و دولتی می‌فروشند و گران‌فروشی گاز آکسیجن در بازار سیاه ریشه در بی‌عدالتی برخی دکان‌دارانی دارد که در آشفته‌بازار کرونایی کابل، گران‌فروشی می‌کنند.

مردم نترسند

به رغم نشر گزارش‌ها و نگرانی‌های مردم از کمبود آکسیجن، وزارت صحت عامه کشور به این نظر است که گاز آکسیجن به اندازه کافی تولید می‌شود، اما ترس جمعی مردم سبب شده که تقاضا برای خرید این گاز افزایش یابد.

اکمل سمسور، سخنگوی وزارت صحت عامه، می‌گوید که هراس مردم از کرونا در کابل و برخی دیگر از ولایت‌های کشور شدید شده و دیده می‌شود که برخی افراد بالن‌های گاز را خریداری کرده و برای روزهای دشواری که تصور می‌کنند با آن روبه‌رو خواهند شد، نگهداری می‌کنند. او تاکید می‌کند که همین رویه مردم سبب شده که گاز آکسیجن در کابل کم‌یاب شود و آکسیجن مورد نیاز به بیماران کرونایی کم‌تر به دسترس قرار گیرد. آقای سمسور با تاکید بر تلاش وزارت صحت عامه برای افزایش ظرفیت تولید گاز آکسیجن در کشور، از مردم می‌خواهد که دست از خرید بی‌رویه بالن‌های گاز آکسیجن بردارند و بگذارند این گاز برای بیماران کرونایی باقی بماند.

سخنگوی وزارت صحت عامه در ادامه اضافه می‌کند که روز چهارشنبه‌ی هفته‌ی گذشته، سرپرست وزارت صحت عامه با سفیر ترکیه در افغانستان دیدار کرده و در مورد چارتر کردن هواپیما برای انتقال دستگاه تولید گاز آکسیجن از ترکیه یا کشورهای آسیای میانه به افغانستان رای‌زنی کرده است.

پیش از این وزارت صحت کشور اعلام کرد که ۱۵۰هزار بالن گاز آکسیجن برای شفاخانه‌های افغان-جاپان و محمد‌علی جناح اختصاص داده شده است. دکتر احمد‌جواد عثمانی، سرپرست و نامزد‌وزیر وزارت صحت عامه، روز چهارشنبه‌ی هفته‌ی گذشته در نشستی خبری با تایید این خبر، هدف از فراهم‌سازی این بالن‌های آکسیجن را رفع چالش‌های موجود در این شفاخانه‌ها خوانده بود. وی گفته بود که اخیراً با شش شرکت تولید گاز‌ آکسیجن قرارداد شده و بر مبنای آن، قرار است این شرکت‌ها روزانه حدود یک هزار بالن آکسیجن را به دو شفاخانه افغان-جاپان و محمد‌علی جناح در کابل فراهم کنند.

کمی قبل‌تر از آن و در روزهای نخست شیوع ویروس کرونا در کشور، وزارت صحت عامه از کمبود گاز آکسیجن در کشور هشدار داده بود. در آن زمان، وحید مجروح، معین عرضه خدمات صحی وزارت صحت عامه، از طریق رسانه‌ها به مردم هشدار داده بود که اگر مردم مراقب وضعیت بهداشتی خود نباشند و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت نکنند، گراف ابتلای مردم به بیماری کووید-۱۹ روند صعودی می‌گیرد و سپس نیاز به گاز آکسیجن شدت می‌یابد.

راه‌اندازی کارخانه تولید آکسیجن

تصدی خانه‌سازی کشور در هشت سال گذشته یک کارخانه تولید گاز آکسیجن در کابل داشت که حالا چرخ‌های آن را شرکت انکشاف ملی افغانستان در روزهای کرونایی به گردش انداخته است.

مصطفی نوید، مشاور صنعتی شرکت انکشاف ملی، می‌گوید که شرکت تولید گاز آکسیجن حالا فعال شده و روزانه بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ بالن دست‌کم پنجاه کیلویی گاز را تولید و به بازار عرضه می‌کند. آقای نوید تصریح می‌کند که یک کارخانه دیگر تولید گاز آکسیجن هم در کابل غیر‌فعال است و تلاش‌های شرکت انکشاف ملی و تصدی خانه‌سازی برای فعال کردن آن جریان دارد. او هم‌چنین تاکید می‌کند که در صورت نیاز به تولید بیش‌تر گاز آکسیجن، شرکت انکشاف ملی می‌تواند حتا کارخانه‌های بیش‌تر تولید گاز آکسیجن را در کابل راه‌اندازی کند.