تقلا برای آینده روشن؛ زنان بی‌جاشده در قندهار آموزش‌های حرفه‌ای فرا می‌گیرند
احمدشاه شاداب
یک مرکز درس‌های حرفه‌ای برای زنان بی‌جاشده و کم‌بضاعت در قندهار ایجاد شده است. در این مرکز ۱۲۰ زن در حال فراگیری درس‌های خیاطی، آرایشگاه و کوریشنیل هستند. این زنان می‌گویند، آموزش حرفه در زنده‌گی آنان تغییراتی مثبت ایجاد کرده است و اکنون آن‌ها می‌توانند نیازهای اقتصادی خود و خانواده‌های‌شان را به رفع کنند. آنان بیش‌تر درآمدشان را صرف تعلیم فرزندان‌شان می‌کنند. ریاست امور زنان قندهار می‌گوید که هم اکنون نزدیک به ۲۰ هزار خانواده بی‌جاشده در ۱۰ ولسوالی قندهار زنده‌گی می‌کنند و بیش‌تر‌شان با مشکلات گسترده‌ای روبه‌رو هستند. به گفته مسوولان در این ریاست، هرچند سهولت‌ها برای زنان قندهاری در مقایسه با گذشته کم‌تر شده است، اما این نهاد به کمک برنامه‌های بدیل معیشت و مهاجرت غیرقانونی زمینه آموزش‌های حرفه‌ای برای زنان را فراهم می‌کند. زنان قندهاری اما از حکومت می‌خواهند که جدا از فراهم کردن زمینه اشتغال‌زایی، به حقوق آنان در جریان روند صلح توجه و روی آنان در روند پساصلح حساب کند.
هرچند قندهار از ولایت‌های درجه اول کشور شمرده می‌شود، اما زنان در این ولایت از کم‌ترین سهولت برخوردار اند. اکنون ریاست امور زنان قندهار می‌گوید که زمینه آموزش حرفه را برای ۱۲۰ زن در این ولایت فراهم کرده است. رقیه اچکزی، رییس امور زنان قندهار، به روزنامه ۸صبح گفت که با وجود کمبود سهولت برای زنان در این ولایت، برنامه‌های کسب حرفه، برای این زنان مفید بوده است. وی افزود که هرچند امکانات برای زنان در قندهار به سختی فراهم می‌شود، اما آنان توانسته‌اند با استفاده از برنامه‌های «بدیل معیشت» و «کاهش دادن به مهاجرت غیرقانونی» زمینه‌های آموزش حرفه را برای زنان در این ولایت را کنند.
بانو اچکزی افزود که در کنار آموزش حرفه برای زنان بی‌جاشده در قندهار، ریاست امور زنان در بخش زراعت نیز کارهایی انجام داده و یک بار برای بیش‌تر زنان در این ولایت زمینه آموزش استفاده از فارم مرغ‌داری، دام‌داری و گل‌خانه را فراهم کرده است. بر‌اساس آمارهای ریاست امور زنان قندهار، هم اکنون نزدیک به ۲۰ هزار خانواده بی‌جاشده در قندهار زنده‌گی می‌کنند و بیش‌تر این خانواده‌ها با مشکلاتی روبه‌رو اند. به گفته مسوولان، آموزش حرفه برای زنان سبب می‌شود که برای بیش‌تر‌شان زمینه کار فراهم شود و بتوانند مشکلات اقتصادی خانواده‌های‌شان را بر‌طرف کنند. گفتنی است که زنان بی‌جاشده بیش‌تر از ولسوالی‌های قندهار و ولایت‌های ارزگان و هلمند به شهر قندهار آمده‌اند. افزون بر این، مهاجران زن نیز کسانی‌اند که در پاکستان زنده‌گی می‌کردند و به تازه‌گی به این ولایت برگشته‌اند.
برخی از این زنان می‌گویند که آموزش حرفه توانسته است تغییراتی مثبت در زنده‌گی آنان به وجود آورد. به گفته آن‌ها، زنان بی‌جاشده، مهاجر و کم‌بضاعت اکنون اقتصادشان را تقویت می‌کنند و به کمک نیازمند نیستند. سونا، زن ۲۵ ساله که به دلیل درگیری به مرکز قندهار بی‌جا شده است، می‌گوید که در حال حاضر مصروف آموزش خیاطی در این مرکز است. او افزود که بنا بر مشکلات اقتصادی، ترجیح داده است حرفه خیاطی را یاد بگیرد و نیازهای خانواده‌اش را تأمین کند. سونا می‌گوید که آموزش‌های خیاطی را در شهر قندهار پی‌گیری می‌کند و کارهایش را در خانه انجام می‌دهد. او حالا توانسته است در کنار مردان خانواده، نیازهای مالی‌اش را با اتکا بر کار خودش تأمین کند.
برخی از زنانی در این مرکز که از مهاجرت برگشته‌اند، نیز آموزش‌ها را فرا گرفته‌اند. سلما و حجانی، زنان قندهاری‌اند که در این مرکز آموزش می‌بینند. به گفته آنان، وضعیت نابه‌سامان کشور سبب شده است که زنان به کار روی آورند و برای تأمین نیازهای غذایی و پوشاک خانواده‌های‌شان تلاش کنند. این زنان می‌گویند که با فراگیری حرفه در این مرکز، می‌توانند افزون بر آینده فرزندان‌شان، آینده دیگر کودکان را نیز بهتر سازند، زیرا پول به دست آمده از کارشان را صرف نیازهای تعلیم کودکان‌شان می‌کنند. زنان قندهاری توقع دارند که حکومت به آنان بیش‌تر توجه کند تا بتوانند نیازهای خانواده، به ویژه فرزندان‌شان را تأمین کنند.
این زنان هم‌چنان می‌گویند که در حال حاضر می‌توانند به حکومت در روند صلح کمک کنند. مریم، یکی از این زنان می‌گویند که نیاز است سهم زنان قندهاری در روند صلح در نظر گرفته شود، زیرا اکنون آنان می‌توانند در روند پساصلح نقش اساسی‌ای ایفا کنند. این زنان از طالبان نیز می‌خواهند که روند صلح را تعقیب کنند تا زنان افغان بیش از این فشار سرپرستی را متحمل نشوند. با این‌همه، خشونت‌ها هنوز در برخی از نقاط قندهار ادامه دارد و شمار بی‌جاشده‌گان در این ولایت با گذشت هر روز افزایش می‌یابد. ریاست امور زنان قندهار پیش از این در پیامی به مناسبت روز جهانی زن گفته بود که افزون بر جنگ‌ها، فشارها بالای زنان در این ولایت افزایش یافته است و درصدی خشونت‌های خانواده‌گی نیز بیش‌تر شده است. گفتنی است که سنتی بودن جامعه از موانع اصلی فرا‌راه زنان افغان شمرده می‌شود.
