تلاشهای «ناکام» برای رهایی عبدالرووف؛ حکومت پُشت سوزن در انبار کاه میگردد؟
شکیبا سعیدی

از ربوده شدن عبدالرووف، کودک نُه ساله در بلخ بیش از پنج ماه میگذرد. با این حال نهادهای امنیتی هنوز نتوانستهاند که این کودک را از چنگ ربایندهگان آزاد کنند. نشر نوار صوتی تازه از سوی ربایندهگان، نگرانیها در مورد سلامت این کودک را افزایش داده است. این نوار صوتی از جریان شکنجه شدن کودک به اعضای خانواده او فرستاده شده است تا آنان به پذیرفتن خواست ربایندهگان وادار شوند. اعضای خانواده کودک ربوده شده در سهمشان تلاش حکومت برای رهایی وی را «ناکام» میخوانند. مقامات در بلخ اما میگویند که این قضیه اکنون از دایره اداره محلی خارج شده است و بیشتر از سوی حکومت مرکزی پیگیری میشود. این در حالی است که به گفته آگاهان نظامی، این قضیه پیچیدهتر از یک ربایندهگی عادی است، زیرا افراد زورمند برای بهدست آوردن پول هنگفت در آن دخیل شدهاند. این آگاهان تلاش برای رهایی عبدالرووف را به «گشتن دنبال سوزن در انبار کاه» تشبیه میکنند و معتقدند که حتا در صورت تشخیص محل نگهداری آن، حکومت نمیتواند به دلیل زورمند بودن افراد و حتا زوایای قومی قضیه، برای رهایی کودک گام بردارد.
همزمان با پنجماهگی ربوده شدن عبدالرووف، کودک ترکمنتبار در بلخ، نوار صوتی نشر شده از جریان شکنجه او توسط ربایندهگان نگرانیهایی را در پی داشته است. این نوار صوتی به تازهگی در رسانههای اجتماعی دست به دست میشود و در آن، ربایندهگان عبدالروف را به شکل پیهم شکنجه میکنند. نشر این نوار در رسانههای اجتماعی با موجی از واکنشها روبهرو شده است. کاربران شبکههای اجتماعی با نشر هشتگهای «#عبدالروفـراـرهاـکنید» و «عبدالروف_را_به_خانه_بیاورید»، کمپینی را برای رهایی او راهاندازی کردهاند. بدین ترتیب برخی از فعالان خواستار جمع آوری پول برای آزاد شدن این کودک بلخی شدهاند.
اکنون پدر او میگوید که این پیامها در روزهای اخیر افزایش یافته است و اعضای خانواده عبدالرووف هشدارهای گوناگونی از سوی ربایندهگان دریافت میکنند. اعضای خانواده این کودک ربوده شده در بلخ تلاش حکومت برای رهایی وی را ناکام میدانند. محمدنبی، پدر این کودک که متعلق به ترکمنهای شهر مزارشریف است، میگوید که ربایندهگان در بدل رهایی پسرش از او دو میلیون دالر خواستهاند. او افزود: «انتظار ما از دولت این بود که حداقل تا یک ماه می توانستند او را آزاد کنند. در پنج ماه دولتمردان بلخ و مرکز یک طفل را پیدا نتوانستند، دشمن را چطور پیدا میتوانند؟ اگر اولاد خودشان را اینگونه با زنجیر بسته و شکنجه کنند، آنها چه میکردند؟».
شماری از معترضان نیز روبهروی درب مقام ولایت بلخ خیمه تحصن پهن کردهاند و خواستار تسریع تلاشها برای رهایی این کودک شدهاند. آنان میگویند که تاکنون صدای عدالتخواهیشان از سوی هیچ نهادی شنیده نشده است. محمدکمال گونیش، رییس سازمان اجتماعی حرکت ترکمنهای افغانستان افزود که در یک سال گذشته ۱۷ تن از ملیت ترکمن توسط ربایندهگان ربوده شدهاند و در ادامه با پرداخت پول آزاد شدهاند. او گفت: «بعد از عبدالرووف نیز یک تن دیگر ربوده شده بود که به کمک مخالفین دولت رها شد. یکونیم سال پیش نیز دو نفر را به قتل رساندند و یک نفر هم تا هنوز لادرک است».
شورای ولایتی بلخ نیز شکنجه این کودک را از سوی آدم ربایان را «تکاندهنده» میداند و از عملکرد نهادهای امنیتی انتقاد میکند. افضل حدید، رییس شورای ولایتی بلخ به روزنامه ۸صبح گفت: «ضعف مدیریتی و استخباراتی حکومت مرکزی و حکومت محلی را تایید میکنم. این بسیار آزار دهنده و تکان دهنده است».
مقامهای محلی در بلخ اما قضیه ربوده شدن عبدالرووف را از دایره توانایی ولایت بلخ خارج میدانند. آنان میگویند که هرچند تلاشهای حکومت محلی برای رهایی این کودک ادامه دارد، اما این قضیه بیشاز از مرکز پیگیری میشود. محمدفرهاد عظیمی، والی بلخ به روزنامه ۸صبح گفت: «از مدتی بسیار زیادی میشود که این مسأله از دایره ولایت بلخ بیرون شده است و مقامات مرکزی، رییس جمهور، رییس عمومی امنیت ملی، معاون اول، معاون دوم و تمام ارکان مرکزی فعلاً در این قضیه دخیلاند».
در همین حال آگاهان نظامی میگویند که بحث ربوده شدن این کودک نُه ساله «بسیار پیچیده» است. عتیقالله امرخیل، آگاه نظامی روز چهارشنبه، چهارم حمل به روزنامه ۸صبح گفت که قضیه ربوده شدن این کودک شبیه «گشتن دنبال سوزن در میان کاه» است؛ زیرا افراد مختلفی برای بهدست آوردن پول هنگفت وارد این قضیه شدهاند. به گفته او، عبدالرووف در مکانی نگهداری میشود که «افراد پُرقدرت» و «تفنگدار» حضور دارند و آن محلها را نیز کسی تلاشی نمیتواند. آقای امرخیل افزود که احتمال دارد افراد قدرتمند دیگری در این قضیه دخیل باشند و حتا این کودک در خانه این افراد نگهداری شود.
به گفته آقای این آگاه امور نظامی، ربایندهگی عبدالرووف شبیه یک ربایندهگی عادی نیست و اگر این کودک در خانه افراد زورمند نگهداری شود، با هیچ نیرویی نمیتوان زمینه رهایی او را فراهم کرد؛ زیرا کسی نمیتواند خانه این گونه افراد را تلاشی کند. عتیقالله امرخیل تصریح کرد که حتا اگر حکومت محل نگهداری این کودک را تشخیص دهد، نمیتواند وارد آن شود؛ زیرا در یک چنین شرایط، قضیه ابعاد تازه از جمله رنگ قومی میگیرد.
عبدالرووف پنج ماه پیش از سوی افراد مسلح که گفته شده است لباس نظامی به تن داشتند، در ناحیه چهارم مزار شریف از سرویس مکتبش ربوده شده بود. ربایندهگان در اوایل در بدل رهایی او ۱.۵ میلیون دالر میخواستند، اما این پول در ادامه به دو میلیون دالر افزایش یافت. پیش از این نظامالدین قیصاری، فرمانده پیشین خیزش مردمی در بلخ گفته بود که اسامی ربایندهگان را به هیأتها شریک کرده بود، اما هیچ اقدامی در این مورد صورت نگرفت. با این حال ریاست امنیت ملی در بیستوسوم حوت اعلام کرد که ۵۵ تن از اعضای گروه داعش در پیوند به این قضیه در ولایتهای بلخ، جوزجان و فاریاب بازداشت شده است. به گفته این ریاست، بازداشتشدهگان برای تمویل برنامههای تروریستیشان دست به ربایندهگی میزنند. گفتنی است که این گفتهها و تلاش بینتیجه حکومت، نگرانیها از سیاسی بودن قضیه را افزایش داده است.