افزایش دوباره خشونتها خطرناک است
خشونتها در افغانستان در هفتههای اخیر دوباره اوج گرفته است. افزایش خشونتها از یکسو تلاشهای یکسال گذشته و امیدها برای دستیابی به یک صلح پایدار را با چالش روبهرو ساخته و از سوی دیگر شکوتردیدها در مورد یکدست بودن طالبان را به پیمانه زیادی افزایش داده است.
در جریان جنگهای دهه ۹۰ میلادی و در اوج جنگهای داخلی، گروههای درگیر بارها تعهد کردند که علیه یکدیگر دست به سلاح نبرند اما نه تنها به عهدها پایبند نبودند، که پس از شکستن تعهدها جریتر و شدیدتر به جنگ پرداختهاند، افزایش خشونتها پس از توافقنامه صلح طالبان و ایالات متحده امریکا، اتفاقات دهه ۹۰ را دوباره به یاد مردم افغانستان میاندازد.
خشونتها در یکی – دو هفته اخیر در افغانستان به پیمانهای افرایش یافته که حتا واکنش ینس استولتنبرگ، دبیر کل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و همچنان شورای امنیت ملی افغانستان را هم برانگیخته است.
ناتو از طالبان خواسته است که حملاتشان را متوقف کنند.
گروه طالبان متشکل از شبهنظامیان پراکندهای است که با وجود نمود ظاهری خود بهعنوان یک ساختار منظم، اما تا اکنون نتوانسته به خوبی ثابت سازد که یک جریان شبهنظامی یکدست است.
به نظر میرسد که بازیگران اصلی در گروه طالبان، فرماندهان محلی این گروهاند که در جبهههای جنگ علیه دولت افغانستان میرزمند.
به گونه مثال، اخیراً راهاندازی یک رشته حملات راکتی بر پایگاه نظامی بگرام خلاف توافقنامه صلح طالبان و امریکا بود. بدنهی اصلی طالبان دست داشتن در حمله به بگرام را رد کرد. هیچ گروهی نیز مسوولیت حمله راکتی روز ۲۱ حمل به پایگاه نظامی بگرام را بر عهده نگرفت. بر اساس توافقنامه صلح طالبان و امریکا، طالبان نباید به پایگاههای نظامی نیروهای خارجی حمله کنند. بسیاریها باور دارند که حملاتی از ایندست بخشی از فعالیتهای فرماندهان محلی طالبان است که از یک مرکز واحد دستور نمیگیرند.
افزایش سطح خشونتها در افغانستان باعث شده تا ناتو از طالبان بخواهد که حملاتشان را متوقف و موافقتنامه صلح با امریکا را به طور کامل عملی کنند.
همزمان شورای امنیت ملی اعلام کرده که گروه طالبان خشونتها علیه مردم افغانستان را افزایش داده است.
شورای امنیت ملی گفته دولت تلاشهایش را برای رسیدن به صلح نسبت به گذشته افزایش داده، اما گروه طالبان خشونتها علیه مردم افغانستان را شدت داده است.
در جریان یک هفته گذشته ۳۰ غیر نظامی در جنگ افغانستان کشته شدهاند.
این خشونتها توسط طالبان در حالی اوج گرفته است که در جریان یک هفته گذشته حکومت افغانستان ۳۶۱ تن از افراد طالبان را آزاد کرده است و طالبان نیز ۲۰ تن از افراد وابسته به حکومت را رها کردند.
از یکسو تمایل ظاهری دو طرف به صلح و از سوی دیگر افزایش سطح خشونتها در افغانستان یکبار دیگر نگرانی از یکدست نبودن طالبان را مطرح ساخته است. این نگرانی درگذشته نیز وجود داشت. گروهی از طالبان به تازهگی منشوری که حکم قانون حکومتداری طالبان دارد را با رسانهها در میان گذاشتند، بدنهی اصلی طالبان اما پیوند خود با این منشور را رد میکند. عدهای از کارشناسان معتقد اند که ممکن است موضوع منشور تازهتدوینیافتهی طالبان، واقعیت داشته باشد. به باور آنان اختلافهای درونی طالبان باعث هرجومرجهای سیاسی در میان این گروه و حتا عدم قناعت به فیصلههای دوحه شده است.
افزایش عملیات جنگی در سراسر کشور و جنگ با نیروهای داخلی و خارجی، ظاهراً زلمی خلیلزاد و میلر را نیز وادار کرده تا دوباره برای پایین آوردن سطح خشونتها دست به کار شوند.
علاوه بر تردید بر سر یکدست نبودن طالبان، افزایش خشونتها توسط این گروه، تردیدهای دیگری را نیز بهبار میآورد، از جمله اینکه زندانیان رهاشدهی طالبان نیز ممکن است به جبهات جنگ برگردند. زمانیکه جنگ در همه جای افغانستان و با شدت تمام جریان داشته باشد، چه دلیلی وجود دارد که زندانیان آزاد شده نیز به صفوف نبرد بر نگردند؟ به ویژه اینکه حکومت هیچ تضمینی از رهبران طالبان به خاطر جلوگیری از بازگشت این افراد به صفوف جنگ دریافت نکرده است.
بسیاریها نگران هستند که امتیازهای ایالات متحده به طالبان در توافقنامه صلح به منزله دمیدن روح تازه در کالبد اینگروه بوده است.
دونالد ترمپ رییسجمهور ایالات متحده امریکا گفته بود که اگر طالبان به توافقنامه صلح با این کشور پایبند باشند، ایالات متحده ظرف چهارده ماه، نیروهایش را از افغانستان خارج میسازد. آیا رفتار خشونتآمیز طالبان، جریان جنگ در افغانستان را برای ماهها و سالهای بیشتری دوام خواهد داد؟