یادآوری وعده‌های رییس‌جمهور غنی به مردم بادغیس
پیمان
رییس‌جمهور غنی اندکی کم یک سال پیش، روز ششم اسد به بادغیس رفت. بادغیسی که حالا ناامن‌ترین روزهایش در طول سال‌های اخیر را تجربه می‌کند. سخنرانی‌های رییس‌جمهور برای مردم بادغیس در ابتدا بسیار امیدبخش بود. به ویژه این‌که بادغیس برای نخستین بار در سفر رییس‌جمهور به این ولایت برق‌دار شد و امیدها به انکشاف اقتصادی و تحول اجتماعی بالا گرفته بود.
آقای غنی در این سفر خطاب به مردم بادغیس گفت که پسته از جمله دارایی‌های ملی است که توسعه و انکشاف آن در اولویت کاری حکومت قرار دارد. رییس جمهور افزود که کار پروژه‌های زیربنایی در ولایت بادغیس به شمول سرک حلقه‌ای، شدت خواهد یافت و هم‌چنین کار خط آهن نیز به زودی در این ولایت افتتاح خواهد شد.
رییس جمهور گفت که به خواسته‌های اساسی مردم بادغیس به شمول تسریع کار سرک قیصار – لامان، احداث بندها و تهیه آب آشامیدنی، رسیده‌گی به بی‌جا شده‌گان و ایجاد شهرک برای صنعت قالین توجه اساسی خواهد شد. رییس جمهور تصریح کرد که کلمات زورمند، بدمعاش و مسلح غیرمسوول دیگر در قاموس ما جای ندارد و با هر نوع زور مبارزه صورت می‌گیرد.
رییس‌جمهور با یادآوری از پروژه‌های انکشافی در بادغیس گفت که کار سرک قیصار – لامان انجام خواهد یافت و هیچ نوع تعلل در این زمینه قابل قبول نیست. وی افزود که تا سه ماه دیگر کار بند قادس در این ولسوالی آغاز خواهد شد.
رییس‌جمهور برای مردم بادغیس وعده داد که مبلغ ۳۵ میلیون افغانی برای توسعه مسجد جامع آن ولایت اختصاص داده می‌شود. وی از والی بادغیس خواست که در مشورت با دیگر نهاد‌ها این مبلغ را به مصرف برساند.
وضعیت فعلی بادغیس
پس از پایان سفر رییس‌جمهور غنی به بادغیس، تا اکنون نه تنها خبری از تطبیق این وعده‌ها نشر شده، بلکه بادغیس عملاً به یکی از ناامن‌ترین ولایت‌های افغانستان بدل شده است. به تازه‌گی و همین دیروز خبرهای زیادی از جان باختن ۳۰ تن از نیروهای کماندو در ولسوالی آب‌کمری ولایت بادغیس دست به دست شد. اخیراً بادغیس به قتل‌گاه نیروهای امنیتی افغانستان بدل شده است. بادغیس در شمال‌غرب افغانستان هیچ‌گاه تجربه‌ی جنگ‌هایی با این شدت را نداشته است. ولایت بادغیس حتا در جنگ‌های دهه‌های ۵۰ و ۶۰ و پس از آن در زمان مجاهدان نیز وضعیتی آرام‌تر از ولایت‌های هم‌جوارش داشت. تنها ولسوالی بالامرغاب در شرق بادغیس همواره منطقه‌ای پر از منازعه بوده است.
در ماه‌های اخیر بادغیس به یکی از پر تلفات‌ترین ولایت‌های افغانستان بدل شده است. میان مردم بادغیس و طالبان حتا در زمان حکم‌روایی این گروه بر افغانستان رابطه خوبی نبوده است. ساختار اجتماعی و محیطی بادغیس به گونه‌ای نیست که نفوذ گروه‌ها مسلح در این ولایت پررنگ باشد. به نظر می‌رسد یکی از اصلی‌ترین دلایل رشد ناامنی در بادغیس ضعف رهبری در این ولایت است.
ولسوالی‌های بادغیس به شدت ناامن شده‌اند. علاوه بر ولسوالی‌ها، حتا شهر قلعه نو مرکز ولایت بادغیس نیز دیگر مانند گذشته امن نیست. روز شنبه همین هفته، دو سارق مسلح برای یک روز نظم شهر را بر هم زدند. پنج پولیس و منصب‌دار نظامی را کشتند. در شهر شایعه شد که طالبان وارد قلعه نو شده‌اند. شاهدان عینی از سراسیمه‌گی نیروهای مسلح خبر دادند. حضور افراد مسلح در اطراف شهر قلعه نو پررنگ‌تر از هر زمانی دیگر شده است. حتا مناطقی چون قرغیتو، جر خشک و تگاب اسماعیل که فاصله پنج تا ۱۰ کیلومتری با شهر قلعه نو دارند، دیگر مانند گذشته امن نیست.
علاوه بر آن منطقه لامان که از مربوطات شهر قلعه نو است نیز از یک سال به این طرف امنیت شکننده‌ای دارد. بند سبزک مرز میان هرات و بادغیس نیز در قریه لامان موقعیت دارد. طالبان در سال جاری ده‌ها سرباز را در این منطقه کشتند. بسیاری از ناامنی‌های امروز در منطقه لامان حاصل مخالفت‌های ذات‌البینی میان افراد مسلح بوده است که می‌توانست با پادرمیانی حکومت حل شود. وضعیت بند سبزک حالا به گونه‌ای است که برخی از ماموران حکومتی جرأت سفر زمینی هرات – قلعه نو را ندارند. حتا قطارهای نظامی نیز همواره از سوی افراد مسلح در این منطقه مورد حمله قرار می‌گیرند.
بادغیس به لحاظ اقتصادی به شدت به هرات وابسته است. هر گاه مسیر بند سبزک به هر دلیلی از ناامنی گرفته تا وضعیت جوی، مسدود می‌گردد، نرخ مواد اولیه غذایی در قلعه نو و ولسوالی‌های بادغیس سر به آسمان می‌کشد. چندی پیش گزارش شد که افراد مسلح در منطقه بند سبزک در قریه لامان حتا اجازه ورود مواد غذایی توسط مردم و بازرگانان به شهر قلعه نو را نمی‌دهند.
قلعه نو یک سال پیش پس از سفر رییس جمهور غنی به این شهر برق‌دار شد. برق این شهر در این یک سال بارها توسط افراد مسلح قطع گردیده است. گروه‌های مسلح در بادغیس تقریباً هر کاری را که بخواهند در حال حاضر انجام می‌دهند.
وضعیت ولسوالی بالامرغاب ماه‌ها است که به شدت شکننده است. سه ماه پیش از این ولسوالی عملاً سقوط کرد و طالبان وارد بازار بالامرغاب شدند، هر چند به دلیل موجودیت یک پایگاه نظامی در اطراف رودخانه بالامرغاب، مسوولان دولتی ورود طالبان به بازار بالامرغاب را به معنای سقوط این ولسوالی نمی‌دانند.
ولسوالی آب‌کمری در فاصله چندانی با شهر قلعه نو ندارد. تقریباً همه کارشناسان باور دارند که جنگ آب‌کمری جنگ اقتصادی است و یکی از عوامل رشد ناامنی در این ولسوالی نیز ضعف رهبری حکومت قبلی است. آب‌کمری از ولسوالی‌هایی است که یک دهه پیش شاهد رشد گروه‌های مسلح بود. علت اصلی رشد گروه های مسلح در این ولسوالی موجودیت جنگل وسیع پسته است. آن‌ها نه به حکومت اجازه جمع‌آوری پسته را می‌دهند و نه به مردم. خودشان از پسته محافظت می‌کنند، خودشان جمع‌آوری می‌کنند، خودشان می‌فروشند و بارها خبرهایی نیز نشر شده که این جنگل‌ها به یکی از منابع مهم عایداتی گروه‌های مسلح در جنگ با نیروهای امنیتی بدل شده است.
آب‌کمری در ماه‌های اخیر تقریباً هر هفته شاهد زدوخوردهایی است که تلفات سنگینی را برای نیروهای امنیتی به دنبال دارد. بسیاری از باشنده‌گان این ولسوالی مجبور به فرار از این منطقه شده و به شهر قلعه نو و یا به ولایت هرات پناه برده‌اند.
دیگر ولسوالی بادغیس، ولسوالی جوند است. جوند شاید نزدیک به یک سال است که در محاصره شدید اقتصادی به سر می‌برد. قیمت مواد اولی زنده‌گی در این ولسوالی به شدت بالا رفته است. مردم جوند به لحاظ اقتصادی در محرومیت به سر میبرند. حکومت طی یک سال گذشته نتوانسته است که محاصره اقتصادی جوند را از بین ببرد. به همین ترتیب ولسوالی‌های مقر و قادس نیز وضعیت امنیتی مناسبی ندارند.
اخیراً شماری از اعضای جامعه‌ی مدنی بادغیس با برپایی خیمه اعتراضی خواستار برکناری والی بادغیس شدند. جامعه‌ی مدنی هنوز در بادغیس رشد آن‌چنانی نسبت به بسیاری از ولایت‌ها نداشته است، اما این‌بار ظاهراً کارد به استخوان رسیده و آنان خواستار ایجاد اصلاحات در رهبری این ولایت شده‌اند.
بادغیس را اگر یکی از پنج ولایت به شدت محروم افغانستان لقب بگذاریم مبالغه نکرده‌ایم. حتا رییس جمهور غنی در سفرش به این ولایت گفت که قرار نیست بادغیس همواره محروم بماند. آقای غنی گفت که در گذشته، بادغیس در مسیر شاهراه‌های ابریشم بود و این ولایت با داشتن سرمایه‌های فراوان به خصوص سرمایه بشری، به ولایت مترقی بدل خواهد شد.
حالا مردم بادغیس نه تنها از پیش‌رفت و ترقی این ولایت ناامید شده‌اند، بلکه بادغیس عملاً به یک منطقه تمام جنگی بدل شده و بزرگ‌ترین و شاید تنها خواسته فعلی این مردم، تامین امنیت است و بس.
