کاهش یک هفتهای خشونت؛ مسافران از وضعیت شاهراهها روایتهای متفاوتی دارند
حسیب بهش

با اجرای طرح کاهش چشمگیر خشونتها از سوی گروه طالبان، مسافران میگویند که امنیت شاهراهها در مقایسه با هفتههای گذشته بهتر شده و آنان در جریان روزهای اخیر با خیال راحتتر رفتوآمد میکنند. با این حال، شماری دیگر از این مسافران تأیید میکنند که گروه طالبان حتا در جریان هفته کاهش خشونت نیز شماری از مسافران را از موترها پیاده کرده و مورد بازپرس قرار داده است. وزارت امور داخله هر چند کاهش حملات طالبان بر شاهراهها را تأیید میکند، اما میگوید که این حملات همچنان ادامه یافته و شماری از غیرنظامیان در نتیجه آن «کشته و زخمی» شدهاند. پیش از این، شماری از شاهراهها به دلیل حملات مداوم گروه طالبان به نام «شاهراه مرگ» یاد میشدند. این در حالی است که طالبان به تازهگی گفتهاند، طرح کاهش خشونت پایان یافته و آنان حملاتشان بر حکومت را ادامه میدهند.
طرح کاهش یک هفتهای خشونتها که قرار بود از سوی گروه طالبان برای نهایی شدن روند امضای توافقنامه صلح با امریکا عملی شود، سرانجام نیمههای شب جمعه، دهم حوت پایان یافت. بر اساس این طرح، طالبان باید میزان حملاتشان بر اماکن عمومی، شاهراهها، شهرها و مواضع نیروهای امنیتی را کاهش میدادند. اکنون با آنکه هفته کاهش چشمگیر خشونت پایان یافته، اما شماری از شاهراهها همچنان امن است. نیازمحمد، باشنده ولایت خوست در گفتوگو با روزنامه ۸صبح گفت که مسافران در شاهراه کابل-گردیز در جریان یک هفته کاهش خشونت و روزهای پس از آن با موارد امنیتی مشخص روبهرو نشدهاند و آنان بیهیچ دغدغهای به سفرهایشان ادامه میدهند. با این حال، وی گفت که کارمندان حکومتی و نیروهای امنیتی به دلیل احتمال وقوع رویداد در مقایسه با سایر مردم، کمتر در این شاهراه رفتوآمد میکنند.
از سوی دیگر، اتحادیههای مسافربری مسیر شمال میگویند که به جز راهزنیهای مداوم دزدان در مسیر کابل-مزار، در جریان هفته کاهش خشونت با موارد جدی امنیتی مواجه نشدهاند. قدرتالله جمشیدی، از اعضای اتحادیه مسافربری نوی قدرت در گفتوگو با روزنامه ۸صبح گفت که راهزنان از حوالی بغلان تا کوتل رباطک بر مسافران حمله کرده و از آنان پول میستانند، اما تحرکات گروه طالبان در این شاهراه در روزهای اخیر دیده نشده است. در همین حال، شماری از نمایندهگان مجلس نیز از تاثیر مثبت طرح کاهش خشونتها بر امنیت شاهراهها سخن میگویند. حمیدالله حنیف، نماینده مردم هرات در مجلس نمایندهگان گفت که پس از آغاز روند یک هفتهای کاهش خشونت، بر میزان مسافرانی که با استفاده از شاهراهها به مسیر کابل-هرات سفر میکنند، افزود شده است.
وی تصریح کرد که پس از امن شدن شاهراه کابل-هرات، از میزان مسافرانی که هوایی به این شهر سفر میکنند، کاسته شده و حتا شمار مسافران در یک پرواز به حدود ۴۰ نفر کاهش یافته است. آقای حنیف افزود که امنیت این شاهراه تا نیمههای دیروز هممانند روزهای هفته کاهش خشونت بوده و تحرک خاص امنیتی گروه طالبان از سوی مسافران در این مسیر دیده نشده است. با این حال، وی افزود که با توجه به تهدیدهای امنیتی موجود از سوی گروه طالبان، سربازان امنیتی همچنان ترجیح دادهاند که به شکل واضح از این مسیر رفتوآمد نکنند. محمدالله، از مالکان اتحادیه مسافربری احمدشاه ابدالی در مسیر کابل-قندهار نیز از کاهش واضح در تحرک گروه طالبان بر این شاهراه صحبت کرد. وی در گفتوگو با روزنامه ۸صبح افزود که در جریان یک هفته با مورد مشخص امنیتی و ایست بازرسی گروه طالبان روبهرو نشدهاند.
در همین حال، شماری دیگر از مسافران میگویند که در میزان تحرکهای گروه طالبان در برخی از شاهراهها تغییرات چشمگیری رونما نشده است. عبدالعلی فیاض، از مالکان اتحادیه مسافربری جاغوری در گفتوگو با روزنامه ۸صبح گفت که در جریان سه روز اخیر، طالبان حدود چهار مسافر را در بخش قرهباغ از مسیر کابل-غزنی از موتر پایین کرده و پس از پرسوجو، دوباره آزاد ساختهاند. وی افزود که دلیل پیاده ساختن این مسافران از سوی طالبان، نداشتن تذکره تابعیت عنوان شده و آنان پس از آوردن تذکره دوباره آزاد شدهاند. وی گفت که سه روز پیش طالبان حدود ۱۰۰ نفر را در نزدیکی هرات از موتر پایین کرده و در نیمههای شب مورد پرسوجو قرار داده بودند.
وی گفت که شماری از مسافران پس از رهایی به آنان گفته که به دلیل نداشتن تذکره از سوی گروه طالبان پیاده شده و مورد بازپرس قرار گرفتهاند. عبدالعلی افزود که در اوایل روزهای کاهش خشونت با یک جسد با نشانههایی از زخم تفنگ در حوالی ولسوالی قرهباغ یافت شده، اما مشخص نشد که آن فرد از سوی کدام گروه کشته شده است. به گفته این مالک اتحادیه مسافربری، میزان راهزنیها در مسیر کابل-هرات، از جمله بخشهایی از هرات و قندهار افزایش یافته و آنان در جریان هفته کاهش خشونت مورد حمله راهزنان قرار گرفتهاند.
با آنکه مسوولان در وزارت امور داخله کاهش خشونتها در شاهراهها را در جریان هفته «کاهش چشمگیر خشونت» تأیید میکنند، اما میگویند که شماری از حملات گروه طالبان به گونه «مدهشانه» بر قرارگاههای ولسوالیها، پاسگاههای امنیتی، شاهراهها و غیرنظامیان صورت گفته است. نصرت رحیمی، سخنگوی این وزارت گفت که شماری از افراد غیرنظامی در جریان حملات طالبان، از جمله انفجار ماینها «کشته و زخمی» شدهاند. وی تصریح کرد که به تازهگی دو غیرنظامی در ولایت غزنی از سوی گروه طالبان کشته شدهاند. این در حالی است که مسوولان در ولایت میدانوردک نیز از تحرک طالبان برای ربودن شماری از غیرنظامیان جهت تکمیل یک هزار زندانیشان خبر میدهند. گفته میشود که ۵۵ غیرنظامی به اتهام همکاری با حکومت از سوی طالبان در ولسوالی چک میدانوردک ربوده شده است.
پیش از این، طالبان در سومین روز از هفته کاهش خشونت، محمدعلی حسنی، ولسوالی دره صوف بالا را از ساحه «دره چبچل» ربودند. هر چند تلاشهای بزرگان قومی برای رهایی وی از چنگ طالبان ادامه دارد، اما گفته میشود که هنوز به نتیجه نرسیده است. به تازهگی گروه طالبان در گفتوگو با رسانهها تأیید کردهاند که روند کاهش خشونت برای آنان پایان یافته و حملات نظامیشان بر نیروهای امنیتی را ادامه خواهند داد. این در حالی است که این گروه تمامی تحرکاتشان بر نیروهای خارجی را متوقف کردهاند.