بازار در تب کرونا؛ پولیس دکان‌های گران‌فروش را مهر و لاک می‌کند

بهای مواد خوراکی در شهر کابل روز دوشنبه، ۲۶ حوت، به شکل نگران‌کننده‌ای افزایش یافت؛ طوری که یک بوری آرد ۵۰ کیلوگرامی تا سطح دو هزار افغانی و بیش‌تر از آن نیز معامله شد. بهای همین بوری آرد تا پیش از شیوع ویروس کرونا در کشور و ثبت نخستین واقعه مثبت آن در پنجم حوت در هرات، حدود یک‌ونیم هزار افغانی بود.

وزارت صنعت و تجارت می‌گوید که بر اساس قاعده «نظام بازار» در تعیین نرخ‌ها دخالت ندارد. بنا بر این، نرخ‌ مواد خوراکی در بازارها متناسب با وضعیت «عرضه و تقاضا» دست‌خوش تغییر شده است.

اما پولیس کابل تصمیم دارد تا درب دکان‌های گران‌فروش را مهر و لاک کند. مسوولان در فرماندهی پولیس کابل در صحبت با روزنامه ۸صبح از مردم خواستند در این زمینه با پولیس همکاری کنند. گزارش شده است که تا کنون یک دکان به همین دلیل در منطقه دوغ‌آباد شهر کابل مسدود شده است.

بر اساس معلومات مسوولان وزارت صنعت و تجارت، افغانستان با «کمبود» مواد غذایی روبه‌رو نیست و در آینده هم با این مشکل روبه‌رو نخواهد شد. سمیر رسا، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت، روز دوشنبه به روزنامه ۸صبح گفت که به جز مرزهای افغانستان با پاکستان، سایر مرزها با دیگر کشورها به روی صادرات و واردات باز است. به گفته او، پاکستان پیش از این نیز مرزهایش را به روی افغانستان بسته بود، اما تأثیری روی بازارهای افغانستان نداشت.

سخنگوی وزارت صنعت و تجارت می‌گوید که بیش‌ترین مواد خوراکی مورد نیاز افغانستان از کشورهای آسیای میانه و ایران وارد می‌شود. به گفته او، ازبیکستان و ترکمنستان که قبلاً مرزهایش را به روی افغانستان بسته بودند، دوباره باز کرده‌اند. سمیر رسا تأکید کرد که وضعیت صادرات و واردات بین افغانستان و این کشورها به حالت عادی برگشته و جای نگرانی در زمینه کمبود مواد غذایی در کشور نیست.

طبق معلومات سمیر رسا، آن‌چه باعث افزایش بهای کالاها در کشور می‌شود، افزایش بهای دالر در برابر پول افغانی است. به گفته او، در روزهای گذشته نه تنها چنین اتفاقی رخ نداده است که برعکس ارزش پول افغانی در برابر دالر بیش‌تر نیز یافته است. رسا تأکید کرد که آن‌چه اخیراً باعث افزایش بهای مواد خوراکی به‌ویژه در شهر کابل شده است، افزایش «تقاضا» است.

در همین ارتباط، وزارت مالیه اعلام کرده است که واردات کالاها از تمامی بنادر کشور به استثنای «تورخم، سپین بولدک، شیرخان بندر و آقینه» مثل گذشته در جریان است. این موضوع را شمروزخان مسجدی، سخنگوی وزارت مالیه، در صفحه توییتر خود اعلام کرده است.

جان‌آقا نوید، کارشناس مسایل اقتصادی، نیز تأیید می‌کند که بازارهای افغانستان پر از مواد خوراکی است و روند واردات آن از دیگر کشورها نیز تا کنون متوقف نشده است. طبق معلومات نوید، آنچه باعث افزایش بهای مواد خوراکی شده است، ترس مردم از قرنطین کردن شهرها و تصمیم آن‌ها به انجام خرید بیش‌تر و ذخیره مواد خوراکی شده است. این کارشناس اقتصادی افزود که این وضعیت بیش از دو روز دیگر دوام نخواهد کرد و پس از آن بهای مواد خوراکی دوباره کاهش خواهد یافت. به گفته او، زمانی که ذخایر مردم پر و نیاز آن‌ها به مواد خوراکی بیش‌تر رفع شود، تاجران و فروشنده‌گان چاره‌ای جز کاهش نرخ‌ها نخواهند داشت.

وزارت صنعت و تجارت تأکید دارد که شیوع ویروس کرونا در افغانستان هیچ تأثیری روی صادرات و واردات کشور نداشته است. سمیر رسا می‌گوید که مطابق توصیه‌های سازمان صحت جهانی، زمینه انتقال ویروس کرونا از طریق کالاها بسیار پایین است و نباید مرزهای زمینی و هوایی کشورها به روی داد و ستدهای بازرگانی بسته شود. به گفته او، رای‌زنی‌ها برای باز نگه داشتن مرزها به روی تبادله کالاها بین افغانستان و دیگر کشورها در جریان است و از پاکستان نیز خواسته خواهد شد تا مرزهایش را برای انجام تجارت دوجانبه باز کند.

طبق آمار رسمی وزارت صحت عامه که صبح روز دوشنبه منتشر شد، در مدت ۲۱ روز گذشته در هفت ولایت کشور ۲۱ واقعه مثبت ویروس کرونا ثبت شده است. واقعات مثبت این ویروس در شهر پرجمعیت کابل تا ناوقت روز دوشنبه ثبت نشده بود.

بیش‌تر شهروندان کابل در دو روز گذشته و در پی خبرهای مبنی بر افزایش واقعات مثبت کرونا سراسیمه به بازارها رفتند تا برای خود مواد غذایی و شوینده ذخیره کنند. آن‌ها نگران بودند که با گسترش بیش‌تر این ویروس با کمبود مواد غذایی و شوینده در روزهای آینده روبه‌رو خواهند شد.

صف‌های مردم در مقابل بسیاری از مغازه‌ها و «هنگرها» طولانی گزارش شده است. در مقابل بعضی از مغازه‌ها مردم در جریان خرید و فروش با هم به درگیری لفظی و فزیکی نیز پرداخته‌اند. علت آن بی‌نظمی در جریان خرید و ترس ناشی از دست نیافتن به امتعه مورد نیاز بوده است.

بعضی از دکانداران برای آن‌که ترس ناشی از کمبود مواد غذایی را بیش‌تر اشاعه بدهند، خبرهای نادرستی را نیز به مردم مخابره کرده‌اند. آن‌ها با نمایش گوشه‌های خالی از دکان‌های خود سعی کرده‌اند تا مردم را نسبت به احتمال کمبود مواد غذایی نگران و برای انجام خرید فوری و با بهای بلند، بیش‌تر ترغیب کنند. این وضعیت اما باعث شده است تا بسیاری از مردم بدون آن‌که بین شایعه و واقعیت تفکیک قایل شوند، دست به خرید بیش‌تر زده‌اند.