رهایی طالبان و افزایش خشونت‌ها؛ روزهای خونین نظامیان افغان در زون غرب
محمدحسین نیک‌خواه
یافته‌های روزنامه ۸صبح نشان می‌دهد که در جریان حدود سه هفته، ۳۰ نیروی امنیتی افغان به دنبال حملات طالبان در ولایت‌های هرات و بادغیس کشته یا زخمی شده‌اند. در حالی که طی روزهای اخیر زندانیان طالبان از بند رها شده‌اند، اما افزایش خشونت‌ها نگرانی‌هایی را به دنبال داشته است.
ولایت‌های زون غرب کشور طی روزهای گذشته گواه افزایش کم‌سابقه‌ی خشونت و شدت گرفتن حملات طالبان بوده است. طی دست‌کم سه هفته‌ی پسین، طالبان در ولایت‌های هرات و بادغیس، حملاتی را بر مواضع نیروهای امنیتی انجام داده‌اند و در ولایت غور نیز، حملات‌شان عقب زده شده است.
مقام‌های محلی ولایت غور ادعا دارند که به دنبال درگیری میان نیروهای امنیتی و طالبان، دست‌کم ۱۴ جنگ‌جوی طالب در این ولایت کشته شده‌اند. نماینده‌گان مردم در شورای ولایتی، سردرگمی موجود در آغاز گفت‌وگوهای صلح میان حکومت و طالبان را سبب تضعیف روحیه‌ی نظامیان افغان درنبرد با طالبان عنوان می‌کنند.
تضمینی برای عدم بازگشت طالبان به جنگ نیست
بر‌اساس معلومات ارایه شده از سوی مقام‌های محلی هرات، از هنگام آغاز روند آزادسازی زندانیان طالبان در این ولایت تاکنون، بیش‌تر از ۸۰ زندانی از زندان مرکزی هرات رها شده‌اند؛ در مقابل طالبان شماری از نظامیان افغان را از بند رها کرده‌اند.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، به روزنامه ۸صبح می‌گوید که آمار زندانیان رها شده از سوی آنان و حکومت به تفکیک هر ولایت وجود ندارد، اما در تمام افغانستان ۶۴۲ سرباز حکومت از سوی طالبان و بیش‌تر از ۳۵۰۰ زندانی طالب از سوی حکومت رها شده‌اند.
اداره محلی و مسوولان زندان مرکزی هرات از ارایه آمار زندانیان طالبان که هنوز در بند حکومت هستند، خودداری می‌کنند. میوند صمدی، مدیر زندان هرات، در پاسخ به پرسش خبرنگار ۸صبح در این مورد گفت: «نمی‌دانم چه تعداد از جنگ‌جویان طالبان در زندان مرکزی هرات زندانی هستند؛ اگر شما خبر شدید، به من هم خبر دهید.»
سیدوحید قتالی، والی هرات، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید یافته‌های نهادهای امنیتی نشان می‌دهد که حدود ۹۸ درصد طالبان رها شده در هرات، دوباره به میدان نبرد نرفته‌اند.
فعالان مدنی هرات باور دارند که هیچ تضمینی برای این‌که طالبان رها شده دوباره به میدان‌های نبرد نروند، وجود ندارد. جواد عمید، فعال مدنی، به این باور است که نظارت درستی از عدم بازگشت جنگ‌جویان طالبان به میدان‌های نبرد وجود ندارد. وی می‌افزاید که سازوکار مشخصی برای ادغام طالبان رها شده با جامعه و فراهم‌سازی فرصت‌های شغلی برای آنان وجود ندارد و در اوضاعی که جنگ، جنگ اقتصادی است و برخی افراد برای دریافت پول در برابر حکومت می‌جنگند، ممکن است آنان دوباره راهی میدان‌های نبرد شوند.
۳۰ کشته از دو طرف جنگ در سه هفته
یافته‌های روزنامه ۸صبح نشان می‌دهد که از تاریخ بیست‌وسوم جوزا تا پنجم سرطان سال روان خورشیدی، دست‌کم ۳۰ تن از نظامیان افغان در ولایت‌های هرات و بادغیس در نبرد با طالبان کشته یا زخمی شده‌اند. در تاریخ بیست‌وسوم جوزا، به دنبال حمله طالبان بر نیروهای مرزی ارتش در شهرک مرزی اسلام‌قلعه هرات، پنج سرباز ارتش کشته و شش تن دیگر زخمی شدند.
چند روز پس از آن، در پی انفجار ماین کنار جاده‌ای در بزرگ‌راه هرات – اسلام‌قلعه، چهار سرباز پولیس کشته و دو تن دیگر زخمی شدند. در تاریخ سوم سرطان، به دنبال حمله‌ی طالبان بر نیروهای امنیتی در ولسوالی «بالامرغاب» بادغیس هفت سرباز ارتش و سه سرباز پولیس کشته شدند و پنج سرباز دیگر زخم برداشتند.
با این حساب در جریان حدود سه هفته، دست‌کم ۱۹ نظامی افغان در هرات و بادغیس کشته و ۱۳ تن دیگر زخمی شده‌اند. در ولایت غور نیز، گزارش‌هایی از حملات طالبان بر مواضع نیروهای امنیتی در برخی ولسوالی وجود دارد، اما در مورد تلفات بر‌خاسته از آن، خبر دقیقی در دست نیست.
در سوی دیگر میدان نبرد، مقام‌های امنیتی در ولایت بادغیس می‌گویند که در پاسخ به حملات تهاجمی طالبان، مواضع جنگ‌جویان این گروه در ولسوالی‌های «جوند و بالامرغاب» با هواپیماهای نظامی و حملات زمینی آماج قرارگرفته است.
در ولایت غور به ادعای مقام‌های محلی، طی روزهای گذشته در ولسوالی «ساغر» ۱۴ جنگ‌جوی طالبان کشته و ۱۵ تن دیگر زخمی شده‌اند. افزون بر این طالبان در برخی ولسوالی‌های دیگر غور نیز بر مواضع نظامیان افغان حملاتی را انجام داده‌اند.
سردرگمی نظامیان افغان بین جنگ و صلح
به دنبال کاهش خشونت‌ها در پی آتش‌بس رسمی روزهای عید فطر و کاهش چشم‌گیر خشونت‌ها در آتش‌بس غیررسمی بعد از آن میان جنگ‌جویان طالبان و نظامیان افغان، نبرد میان دو طرف طی روزهای اخیر افزایش بی‌پیشینه داشته است.
شورای امنیت ملی کشور هفته‌ی گذشته اعلام کرد که این هفته خونین‌ترین هفته‌ی نبرد میان حکومت و طالبان طی دو دهه‌ی اخیر بوده و در جریان آن، ۲۹۱ نظامی افغان و ۴۰ فرد غیرنظامی از سوی طالبان کشته شده‌اند.
سیدوحید قتالی، والی هرات، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌پذیرد که طی روزهای اخیر حملات تهاجمی طالبان بر نظامیان افغان افزایش یافته، اما در مقابل نیروهای امنیتی با دفاع از مواضع‌شان پاسخ حملات طالبان را داده‌اند.
بررسی نهادهای امنیتی در زون غرب کشور نشان می‌دهد که طی دست‌کم سه هفته اخیر، حملات تهاجمی، ماین‌گذاری کنار جاده‌ای و عملیات‌های نظامی طالبان برای هدف قرار دادن نظامیان افغان افزایش یافته است.
وکیل‌احمد کروخی، مسوول کمیته امنیتی شورای ولایتی هرات، سردرگمی نظامیان افغان در ادامه نبرد و آغاز گفت‌وگوهای صلح را، سبب تضعیف روحیه‌شان در نبرد با طالبان می‌داند. به عقیده وی، این سردرگمی نگران‌کننده است و باید سرنوشت گفت‌وگوهای صلح زودتر مشخص شود.
فرید اخی‌زی، عضو شورای ولایتی بادغیس نیز، علت اصلی افزایش خشونت‌ها در این ولایت را، تلاش طالبان برای کسب امتیاز بیش‌تر در گفت‌وگوهای صلحاز طریق شدت دادن جنگ در کشور می‌داند.
فعالان مدنی و اعضای شورای ولایتی در زون غرب کشور، نگران بازگشت دوباره زندانیان رها شده طالبان به میدان‌های نبرد هستند و آغاز گفت‌وگوهای «بین‌الافغانی» و کاهش خشونت‌ها را، روزنه‌ای برای پایان جنگ می‌پندارند.
