«اوباما نمی خواهد آب را ندیده موزه را از پا بیرون کند»
در ماشین روغنکاری شده ی دستگاه دیپلوماسی جدید امریکا، جای یک مهره خالی است: ایران.
باراک اوباما پس از انتصاب به مقام ریاست جمهوری امریکا در عرض یک هفته سفیری به خاورمیانه فرستاد، برتعهداتی که در مورد عراق برعهده گرفته بود، صحه گذاشت، نماینده ای برای خاورمیانه انتخاب کرد که همان ریچارد هالبروک بود که قرار است پس از شرکت در چهل و پنجمین کنفرانس مونیخ درباره ی مسایل امنیتی، عازم منطقه شود. اما آن طور که از ظواهر امر پیداست، هیچ اقدامی درباره ی پرونده ایران انجام نشده است.
باراک اوباما در طول مبارزات انتخاباتی گفتگو با ایران را به یکی از مشخصه های نامزدی خود تبدیل کرده بود اما پس از پیروزی در انتخابات در این زمینه روشی محتاطانه در پیش گرفته است. وی در مصاحبه با شبکه تلویزیونی العربیه دست به سوی کشورهای مسلمان دراز کرد و هرچند پیشنهاد خاصی به ایران ارایه نکرد اما کلمه ای را بر زبان آورد که برای تهران واجد اهمیت بسیار است: «احترام».
دو روز بعد از این مصاحبه رییس جمهور ایران، محمود احمدی نژاد، با اظهار این که درهای گفتگو باز است، به اوباما پاسخ داد ضمن آن که از ایالات متحده خواست برای تمام «جنایاتی» که در عرض سی سال نسبت به ایران مرتکب شده است «عذر خواهی کند».
دستگاه دیپلوماسی امریکا رسما اعلام کرده که در حال «بازنگری» سیاست امریکا در قبال ایران است.
ولی زمان مشخصی برای این امر تعیین نکرده است. مسوول پرونده ایران هنوز مشخص نشده است.
( هرچند به نظر می رسد که این شخص، برای اطمینان خاطر دادن به اسراییل، دنیس راس فرستاده ی ویژه دولت بیل کلینتون به خاورمیانه باشد). به گفته ی مقام های امریکایی این بی تحرکی نشانه ی بی اعتنایی به مساله نیست بلکه قصد آن ست که برای هر موقعیتی «ابزار مناسب» یافته شود.
در واقع دولت اوباما دلیلی نمی بیند که عجله کند.
انتخابات ریاست جمهوری ایران برای ماه جون پیش بینی شده است و از نظر کلیفورد کاپچان، برنامه ریز سیاسی گروه اورازیا «رییس جمهور تمام هم اش مصروف این است که حرکتی انجام ندهد که محمود احمدی نژاد از آن به نفع خود» در مبارزات انتخاباتی استفاده کند. وی می افزاید: «به علاوه باید کنگره و افکار عمومی را آماده اقدام های سیاسی کرد. بدون شک این اقدام های مخالفان سرسختی در کنگره و آی پک یعنی لابی طرفدار اسراییل خواهد داشت».
از سوی دیگر دولت اوباما با مقاومت اسراییل و کشورهای میانه رو عرب که نگران امکان گفتگو و شاید سازش ایالات متحده با ایران اند روبه رو است. کشورهای اروپایی نیز از دولت اوباما خواسته اند آن ها را در جریان اقدام های خود بگذارد و با آن ها مشورت کند. و این کاری است که ویلیام برنز، نفر سوم دولت اوباما، در جلسه گروه ۵+۱ ( ایالات متحده، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان) که هفته آینده برگزار خواهد شد، انجام خواهد داد.
از طرف دیگر چنین می نماید که سیاست راهبردی امریکا هنوز کاملا روشن نیست و طرح های مختلفی مد نظر است. بعضی ها بر این نظرند که بهتر است از طریق طرح مسایل بشردوستانه مثل ناپدید شدن رابرت لیویسون در ایران که هیلاری کلینتون درجلسه ی سنا به آن اشاره کرد، باب مذاکره را با این کشور گشود. به اعتقاد عده ای دیگر می توان مسایل مشترکی را که هردو کشور در آن ذینفع اند، مبنای مذاکره قرار داد، مثلا مساله افغانستان که در سال ۲۰۰۳ توافقات پنهانی بر سر آن میان دو کشور انجام گرفت. به علاوه، چنان که رییس ستاد مشترک ارتش امریکا، مایک مولن، روز چهارشنبه اظهار داشت، ایران می تواند به کنفرانسی که در منطقه برگزار می شود بپیوندد.
روزنامه گاردین در شماره روز پنج شنبه گذشته خود تاکید کرد که ارسال نامه ای از طرف باراک اوباما خطاب به ملت ایران یا خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، شاید آغازگر تنش زدایی میان دو کشور باشد. اما دولت اوباما و کاخ سفید ضمن رد این طرح اعلام کردند که رییس جمهور و وزیر خارجه نه از چنین طرحی »اطلاع دارند و نه دستور تهیه چنین نامه ای را صادر کرده اند».
لازم به یادآوری است که باراک اوباما نامه ی تبریکی محمود احمدی نژاد را به مناسبت انتخاب وی به ریاست جمهوری امریکا بی پاسخ گذاشت.
