ناامنی و بیکاری؛ مهاجرت از شمال کشور افزایش یافته است

شماری از مهاجران افغان که با مدارک رسمی و یا هم بدون مدارک رسمی سفر کشور را ترک می‌کنند، از چالش‌های جدی موجود در برابر‌شان حکایت دارند. این مهاجران می‌گویند که در مسیر راه با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوند و بیش‌تر مهاجران در راه جان‌‌شان را از دست می‌دهند. مسوولان ریاست امور مهاجرین ولایت بلخ با آن‌که آمار دقیق از شمار این مهاجران ندارند، اما به باور آنان در مورد افرادی که با فریب قاچاق‌چیان یا برای نجات زنده‌گی‌شان دست به مهاجرت می‌زنند و در مسیر راه می‌میرند، کتمان حقیقت می‌شود. در همین حال مسوولان کمیسیون مستقل حقوق بشر در شمال می‌گویند که ناامنی‌ها و خروج نیروهای خارجی از افغانستان سبب افزایش مهاجرت در میان شهروندان به ویژه جوانان کشور شده است. گفتنی است که هم‌زمان با اعلام خروج نیروهای خارجی از افغانستان، میزان مهاجرت و فرار جوانان از کشور افزایش یافته است.

شماری از جوانان و خانواده‌هایی که با مدارک و سند‌های رسمی و یا هم بدون مدارک سفر اقدام به ترک کشور کرده‌اند، از چالش‌های جدی در برابر‌شان حکایت دارند. عبدالصمد از ولایت فاریاب با مدارک رسمی سفر همراه خانواده‌اش قصد رفتن به ایران را دارد. او می‌گوید که با هزینه‌ ۵۰ تا ۶۰ هزار افغانی از مسیر هوایی به ایران می‌رود. به گفته عبدالصمد، پیدا کردن این مقدار پول با کارگری دشوار است و آنان تلاش می‌کنند که زمینه‌ رفتن از راه زمینی را فراهم کنند. او افزود: «ما در بین راه قبرهای زیاد مسافران را دیدیم که هنگام سفر جان‌های‌شان را از دست داده بودند. سختی‌های زیاد دیدیم و هم‌چنان مسافران زیادی از اثر حادثه‌های گوناگون زخمی شده بودند. ما خواستار صلح و امنیت استیم تا از مهاجرت جوانان جلوگیری شود».

با این‌همه محمدمسعود قادری، رییس امور مهاجرین ولایت بلخ، با آن‌که آمار دقیق از شمار کسانی‌ که از این ولایت اقدام به مهاجرت کرده‌اند ندارد، اما می‌گوید در مورد افرادی که با فریب قاچاق‌چیان و برای نجات زنده‌گی‌شان دست به مهاجرت می‌زنند و در مسیر راه جان‌شان را از دست می‌دهند، کتمان حقیقت می‌شود. او می‌افزاید: «معینیت امور پناهنده‌گان یکی از معینیت‌های وزارت امور مهاجرین است که در راستای مهاجرت‌های غیرقانونی، پناهنده‌گی و پناه‌جویی و دفاع از حقوق مهاجرین در سایر کشور‌ها کار می‌کند، اما این‌که چه تعداد تلفات در مسیر راه‌ها صورت می‌گیرد، بدون شک کتمان می‌شود و پیام واضح به حکومت افغانستان نمی‌رسد».

رییس امور مهاجرین ولایت بلخ درگیری‌ها و ناامنی‌ها را یکی از علت‌های اصلی مهاجرت می‌داند و تاکید دارد که شهروندان با بی‌جا شدن از خانه‌های‌شان و نبود کار در شهر‌‌ها، مجبور به ترک کشور می‌شوند.

با این حال مسوولان کمیسیون مستقل حقوق بشر در شمال می‌گویند که به دلیل افزایش ناامنی و آینده‌ ناروشن کشور، بیش‌تر شهروندان به ویژه جوانان تلاش دارند تا از هر طریق ممکن خود را به یکی از کشورهای امن برسانند. سیدمحمد سامع، رییس دفتر ساحوی کمیسیون مستقل حقوق بشر در شمال، از مهاجرت‌های جوانان ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید که با فرار جوانان، افغانستان دچار صدمه‌‌ای بزرگ می‌شود. او می‌افزاید: «بدبختانه از یک سال بدین‌سو پس از مطرح شدن خروج نیروهای خارجی در کنفرانس دوحه و اکنون با اعلام روند خروج زود‌هنگام این نیروها از سوی رییس جمهور امریکا، روند مهاجرت‌ها در میان مردم به ویژه جوانان شدت گرفته است و این نگران‌کننده است».

نیروهای خارجی پیش‌تر اعلام کردند که روند خروج نیروهای‌شان را آغاز کرده‌اند. قرار است این نیروهای تا یازدهم سپتامبر سال روان میلادی کشور را ترک کنند. پیش از این امریکا از پس‌لرزه‌های خروج نیروهایش از افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته بود که نیاز است طرف‌های درگیر در کشور روی راه‌حل سیاسی توافق کنند. گفتنی است که هرچند شمار برگشت مهاجران از ایران به کشور افزایش یافته، اما در عین حال، آمار مهاجرت به برخی از کشورها، از جمله ترکیه، بیش‌تر شده است.