کمیسیون مستقل انتخابات به سوال‌های مشروع مردم و نامزدان پاسخ بدهد
کمیسیون مستقل انتخابات باید روشن بسازد که چگونه به قناعت نامزدانی اقدام می‌کند که از تصمیم اخیر پنج کمیشنر این کمیسیون ناراضی‌اند. تنها نامزدان از تصمیم اخیر کمیسیون مستقل انتخابات ناراضی نیستند، نهادهای ناظر بر انتخابات ریاست جمهوری هم می‌گویند که تصمیم به بازشماری آرای محلاتی که در مورد آن معلومات بایومتریکی وجود ندارد، با روح قانون انتخابات ناسازگار است. صدای مخالفت با تصمیم اخیر پنج کمیشنر کمیسیون مستقل انتخابات مبنی بر اعتبار بخشیدن به بخشی از آرای بدون معلومات بایومتریک از داخل کمیسیون مستقل انتخابات بلند شد. کمیسیون مستقل انتخابات قبل از اعلام نتایج ابتدایی باید روشن بسازد که چگونه در داخل این کمیسیون اجماع شکل می‌دهد و به چه صورتی به قناعت نامزدان معترض اقدام می‌کند.
واقعیت این است که همه‌ی نامزدان مطرح انتخابات ریاست جمهوری غیر یک نامزد از تصمیم اخیر پنج کمیشنر کمیسیون مستقل انتخابات ناراضی‌اند. آنان این اقدام را رأی‌سازی برای یکی از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری می‌دانند. هیچ کمیشنر کمیسیون مستقل انتخابات نباید خودش را متعهد به یک جناح سیاسی فرض کند. همه‌ی کمیشنران و کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات ماموریت مشخص دارند. این کمیشنران وظیفه دارند که نتایج انتخابات ریاست جمهوری را به صورت شفاف اعلان کنند. روشن است که وقتی نتایج اعلام شود، یک نامزد انتخابات ریاست جمهوری برنده و یا نامزد پیشتاز اعلام می‌شود و بقیه‌ی نامزدان آرای کمتری می‌آورند. کمیسیون مستقل انتخابات مکلف است که از نظر تخنیکی برای ناظران و خود نامزدانی که بازنده اعلام می‌شوند، باخت‌شان را با استدلال تخنیکی اثبات کند. نامزدانی که خواستار اعلام شمار محل‌های بسته و موقعیت جغرافیایی هستند، حق دارند که به این معلومات دسترسی داشته باشند.
نامزدی که خواستار برگزاری انتخابات مجدد در محل‌های است که در مورد رای آن محل‌ها معلومات بایومتریک وجود ندارد، حق دارد که از کمیسیون مستقل انتخابات دلایل مقنع مبنی بر عملی نبودن برگزاری انتخابات مجدد در آن محل‌ها بشنود. نامزدی که معیار عکس تکراری برای ابطال آرای دیجیتالی را زیر سوال برده، حق دارد از کمیسیون مستقل انتخابات بشنود که چرا به جای ۵۰ درصد ۶۰ در صد شباهت تصویر رای‌دهنده را معیار ابطال رای قرار نداده است؟ کمیسیون مستقل انتخابات باید هر چه زودتر موقف خودش را در مورد ۳۰۰ هزار رأیی که از نظر یکی از نامزدان مشروع نیست،اعلام کند. اگر نامزدی خواست‌های غیر عملی دارد، کمیسیون مستقل انتخابات باید با استدلال تخنیکی به او بفهماند که خواستش غیر عملی است.
ولی وقتی کمیسیون مستقل انتخابات سکوت می‌کند و ترجیح می‌دهد که قناعت هیچ نامزدی را حاصل نکند، بحران انتخاباتی صورت جدی‌تر به خود می‌گیرد. نیاز است که کمیسیون مستقل انتخابات در قدم اول اجماع از دست رفته در درونش را اعاده کند و بعد به قناعت نامزدان انتخابات ریاست جمهوری قدم بردارد.
البته تنها نامزدان و نهادهای ناظر از کمیسیون مستقل انتخابات سوال ندارند. بیش‌تر مردم عام به ویژه آنانی که در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده بودند، از کمیسیون مستقل انتخابات می‌پرسند که چرا نتایج انتخابات ریاست جمهوری تا حال اعلام نشده است؟ قرار بود که در همین ماه عقرب نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری اعلام شود، ولی به نظر می‌رسد که فردا هم نتایج ابتدایی اعلام نمی‌شود. چرا این قدر تاخیر؟ چرا کمیسیون مستقل انتخابات و شرکت درمالوگ نمی‌توانند چیزی حدود یک‌ونیم میلیون رای را بشمارند، سره را از ناسره جدا کنند و نتایجش را به اطلاع عموم برسانند. شمردن یک‌ونیم میلیون رای کار سختی نیست. کمیسیون مستقل انتخابات تا حال نتوانسته است به این پرسش مهم پاسخ بدهد. یک نظرسنجی ۸صبح نشان داد که بیش‌تر مردم افغانستان نه به دلیل ترس از ناامنی که به خاطر بی‌اعتمادی به کمیسیون مستقل انتخابات، در انتخابات ریاست جمهوری شرکت نکردند. اگر کمیسیون مستقل انتخابات نتواند به سوال‌هایی که طرح شد پاسخ روشن بدهد، اعتماد عمومی به نهادهای برگزارکننده‌ی انتخابات بیش‌تر از این کاهش می‌یابد.
