غنی: از معادن برای رفاه مردم و رفع فقر استفاده شود
۸صبح، کابل: محمداشرف غنی، رییس جمهور کشور، در مراسم پایانی «کنفرانس ملی معادن و گرامی‌داشت از هفته جیولوجیست‌ها» گفته است که کلید ثبات کشور در زراعت و کلید رفاه در معادن و پترولیم است و باید از منابع طبیعی برای رفاه تمام مردم و به ویژه رفع فقر در کشور استفاده شود.
این مراسم روز یک‌شنبه، ۱۸حمل، در ارگ ریاست جمهوری برگزار شده بود. رییس جمهور غنی در این مراسم استفاده از منابع طبیعی کشور به هدف رفع فقر را وظیفه ملی حکومت و مسوولان امور دانسته است. این در حالی است که گزارش تازه اداره احصاییه مرکزی از میزان فقر در کشور نشان می‌دهد که بیش از نیم جمعیت کشور از چند بعد فقیر هستند.
از جانب دیگر، رییس جمهور غنی به وجود مشکلات در عرصه استخراج و استفاده از منابع طبیعی کشور اشاره کرد و گفت: «چیزی را که میراث گرفتیم، نه دیدگاه، نه طرح و نه هم قرارداد بود، اما امروز تهداب سکتور معادن گذاشته شده است.» به باور آقای غنی، معادن در بیش‌تر کشورها وسیله رفاه نبوده، بلکه وسیله حاکمیت یک قشر محدود، وسیله جنگ و وسیله ایجاد افراط و تفریط بوده است. رییس جمهور غنی معادن و منابع طبیعی را به یک سکه دو طرفه تشبیه کرد و گفت که یک روی این سکه نعمت است و روی دیگرش هم لعنت. به گفته او، افغانستان در سال‌های گذشته با چهار گام به طرف روی لعنت این سکه روان بود.
آقای غنی در کنفراس ملی معادن، علت تأخیر اعطای قراردادها در عرصه استخراج معادن را نیز توضیح داد و گفت که در چهارونیم سال گذشته قراردادهای معادن به دلیل نبود شفافیت و اطمینان اعطا نشده است. او گفت: «این قراردادها قابل اعطا نبود، زیرا ما با یک انتخاب دشوار مواجه بودیم، این‌که قراردادهای درست می‌دهیم و یا قراردادهای ناقص را صحه می‌گذاریم و ما همراه با همکاران این حوصله را داشتیم که قراردادهای غلط ندهیم و باید قراردادهای گذشته را تصفیه کنیم.»
آقای غنی با خطاب قراردادن وزارت معادن و پترولیم کشور گفت که باید این وزارت، یک تعهد واضح و موافقت با بخش خصوصی داشته باشد تا واضح شود که این سکتور ظرفیت اخذ چند قرارداد را دارد و زمینه‌های سرمایه‌گذاری این بخش نیز مشخص شود.
رییس جمهور غنی نبود سرعت در عرصه معادن، عدم موجودیت دیدگاه، عدم موجودیت قوت تعبیر، ساختن یک نقشه راه در بخش معادن، وجود مشکلات جدی در قانون معادن، نبود فهرست قراردادها و مدیریت آن و سطح پایین همکاری بین وزارت معادن و بخش خصوصی را از چالش‌های جدی این عرصه یاد کرد. آقای غنی اما تصریح کرد که در حال حاضر یک چوکات واضح برای معادن ترتیب شده و قراردادها به شکل شفاف داده می‌شود. او تأکید کرد: «ضرورت به دقت دارد و نقش نظارتی مردم و جامعه مدنی در این عرصه مهم است و دولت باید نظارت مردمی و تشخیص داخلی و بین‌المللی را قبول کند.»
از جانب دیگر، رییس جمهور می‌گوید که کشور تاکنون تعبیر جیولوجی خود را ندارد و ضرورت است که یک نسل نو جیولوجیست‌ها تربیه شوند تا در ساحه، کار عملی را انجام دهند. آقای غنی خاطرنشان کرد که باید نوع استفاده از کمک‌های تخنیکی در وزارت معادن به صورت واضح تغییر کند و این وزارت با دانشگاه‌ها یک قرارداد واضح درازمدت و میان‌مدت را برای ایجاد ظرفیت ترتیب کند.
رییس جمهور غنی در عین حال بر استفاده تکنولوژی در زمینه استخراج معادن تأکید کرد و گفت: «بدون استفاده از تکنولوژی عصری معادن را عیار نتوانسته و پاسخ سوالات سکتور خصوصی را داده نمی توانیم.»
آقای غنی به استخراج غیرقانونی و قاچاق معادن کشور نیز اشاره کرد و گفت که جامعه باید ارزش سرمایه طبیعی کشور را درک کند و از آن آگاه باشد. به گفته او، تا زمانی که مشکل کاریابی در کشور حل نشود، مشکل استفاده غیرقانونی معادن نیز حل نخواهد شد. رییس جمهور غنی افزود: «تعهد واضح دولت این است که به خاطر امنیت استخراج معادن معاونیت خاص را در شورای امنیت ملی ایجاد کنند.»
در سوی دیگر، محمدسرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری که در آغاز «کنفرانس ملی معادن و گرامی‌داشت از هفته جیولوجیست‌ها» پیش از چاشت روز یک‌شنبه در ارگ ریاست جمهوری صحبت می‌کرد، گفت که دولت و به صورت خاص رهبری حکومت در زمینه سیاست‌گذاری استراتژیک اقتصادی و نگاه استراتژیک نسبت به معادن مکلف است و باید برای فراهم‌آوری زیر‌بنای مواصلاتی به منظور استخراج از معادن و محیط کاملاً امن و برخوردار از امنیت مطمین در این عرصه تلاش کند. معاون دوم ریاست جمهوری اذعان کرد که حکومت در جریان ۱۸ سال اخیر نتوانسته است یک پالیسی استراتژیک و دایمی را در زمینه معادن تهیه و تطبیق کند. به گفته او، تا همین یک سال پیش، همواره پلان‌های مقطعی به گونه شتاب‌زده مطرح شده و بسیار زود تغییر یافته و به مرحله تطبیق نرسیده است.
پیری مایدون، نماینده اتحادیه اروپا در افغانستان نیز در این نشست نسبت به استخراج غیرقانونی معادن ابراز نگرانی کرده است. او گفته است که گروه‌های تروریستی مانند طالبان، داعش و جنگ‌سالاران بر معادن کشور تسلط یافته‌اند و این معادن را به صورت غیرقانونی استخراج می‌کند. به گفته نماینده اتحادیه اروپا، اگر جلوی استخراج غیرقانونی معادن گرفته نشود، این مسأله می‌تواند در درازمدت به شهرت جهانی معادن افغانستان آسیب برساند.
این در حالی است که افغانستان با داشتن منابع طبیعی سرشار که به صورت تخمینی ارزش آن تریلیون‌ها دالر برآورد شده، یک کشور غنی از نظر منابع طبیعی به شمار می‌رود؛ اما به دلایل مختلف تاکنون از این منابع در راستای توسعه اقتصادی کشور به صورت شاید و باید کار گرفته نشده است. براساس معلومات منابع حکومتی، بیش از یک هزار و ۴۰۰ نوع منرال و سنگ معدنی در کشور وجود دارد و گفته می‌شود که با استخراج و استفاده از این منابع طبیعی، افغانستان به یک کشور ثروت‌مند در منطقه تبدیل خواهد شد.
