فیفا و تیفا: بازشماری آرا شفاف نیست

شماری از نهادهای ناظر بر انتخابات از جمله فیفا و تیفا می‌گویند که روند بازشماری آرا «شفاف» نیست و کمیسیون مستقل انتخابات کارش را با «ابهام» دنبال می‌کند. مسوولان این دو نهاد ناظر بر انتخابات، سطح نظارت از روند بازشماری آرا را نیز بسیار پایین توصیف می‌کنند. آن‌ها می‌گویند که نگران هستند نتایج حاصل از کار بازشماری باعث خلق جنجال تازه در انتخابات شود.

کمیسیون مستقل انتخابات کار بازشماری و تفتیش آرا را در هژدهم عقرب آغاز کرد. این کار که در پی اعتراض بعضی از نامزدان برای سه روز دچار توقف شد، در ۱۵ ولایت تکمیل شده است. کار بازشماری و تفتیش آرا در هفت ولایت تا کنون آغاز نشده است. در دوازده ولایت دیگر بازشماری و تفتیش آرا در جریان است.

کمیسیون مستقل انتخابات، شمار محلاتی را که به بازشماری و تفتیش نیاز دارد، هشت هزار و ۲۵۵ محل اعلام کرده است. در این میان، دو هزار و ۱۸۸ محلی رأی‌دهی، بر اساس فیصله کمیسیون شکایات انتخاباتی، شامل روند بازشماری و تفتیش شده است. سایر محلات از جمله دو هزار و ۴۳۲ محل «جنجالی» که فاقد معلومات بایومتریکی است، بر اساس فیصله‌اش کمیسیون مستقل انتخابات زیر بازشماری و تفتیش قرار گرفته است.

نعیم اصغری، معاون عملیاتی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان یا فیفا، در صحبت با روزنامه ۸صبح گفت، یافته‌های این نهاد نظارتی نشان می‌دهد که روند بازشماری آرا، شفاف نیست و توأم با نقص و ابهام است. او هم‌زمان تصریح کرد که این مشکلات در روند بازشماری آرا در ۲ هزار و ۱۸۸ محل رأی‌دهی که بنا بر فیصله کمیسیون شکایات انتخاباتی انجام شده و یا در حال انجام است، کم‌تر مشاهده می‌شود. به گفته اصغری، در این محلات، عمده‌ترین مشکل، عدم آشنایی کارکنان انتخاباتی با روش‌ها و کدهای مربوط به کار بازشماری است، که البته این مشکل در حدی نیست که بتواند شفافیت در کار بازشماری آرا را آسیب بزند.

طبق معلومات اصغری، بیش‌ترین مشکل اما در محلاتی که آرای مربوط به آن‌ بر اساس فیصله خود کمیسیون مستقل انتخابات زیر بازشماری و تفتیش قرار گرفته است. او افزود که در این محلات، سطح نظارت بسیار پایین است و این یک چالش جدی در کار بازشماری آرا است. این مسوول فیفا هم‌چنان افزود که کار کمیسیون مستقل انتخابات در این شمار از محلات با ابهام توأم است و برای ناظران توضیح داده نمی‌شود که آرای زیر بازشماری متعلق به محلاتی است که فاقد معلومات بایومتریکی است یا نه مربوط آرای خارج از زمان و یا هم آرای قبلاً قرنطین‌شده می‌شود. نعیم اصغری افزود در صورتی که معلومات لازم در باره آرایی که مورد بازشماری و تفتیش قرار می‌گیرد، در اختیار ناظران قرار داده نشود، نتایج حاصل از بازشماری هم شفاف نخواهد بود.

در همین ارتباط، زبیر حبیب‌زاده، سخنگوی بنیاد انتخابات شفاف افغانستان یا تیفا، نیز می‌گوید که بازشماری آرا، شفاف نیست و زمینه‌ تقلب در این روند بسیار فراخ است. او مدعی شد در ولایاتی که کار بازشماری پایان یافته و یا در جریان است، تقلب زیاد صورت گرفته است و تیفا در حال مستندسازی موارد تقلب در این ولایات است. حبیب‌زاده از اعتبار دادن به آرایی که اصولاً فاقد اعتبار است، از مواردی یاد کرد که به گفته او، تقلب به حساب می‌آید و شفافیت کار بازشماری را زیر سوال می‌برد. او گفت که این کار در موارد بسیاری مشاهده شده است و تیفا نتایج یافته‌هایش را پس از تکمیل روند بازشماری به صورت مشروح همه‌گانی خواهد کرد.

این دو نهاد ناظر بر انتخابات، تحریم روند بازشماری آرا توسط بعضی از نامزدان را یک چالش جدی در این روند توصیف کردند و هم‌چنان خاطرنشان ساختند که نتایج حاصل از این بازشماری مورد قبول طرف‌های اصلی و ذی‌نفع انتخابات نخواهد بود. فیفا و تیفا می‌گویند که با توجه به شفاف نبودن روند بازشماری و انجام تقلب در این روند، بیم آن می‌رود که نتایج حاصل از بازشماری آرا به یک جنجال تازه در روند انتخابات در کشور بدل شود. مسوولان این دو نهاد تأکید دارند که پیش از انجام این بازشماری بهتر آن بود که اختلافات بر سر محلات و آرای مورد مناقشه رفع می‌شد و ناظران نامزدان معترض هم از این روند نظارت می‌کردند.

شمار بیش‌تر نامزدان انتخابات ریاست جمهوری پس از آن با بازشماری آرا مخالفت کردند که کمیسیون مستقل انتخابات خواست آن‌ها مبنی بر ابطال بیش از ۳۰۰ هزار رأی دیجیتالی را از یک طرف و ابطال آرای دو هزار و ۱۱۸ محل فاقد معلومات بایومتریکی را از طرف دیگر قبول نکرد. نامزدان معترض می‌گویند که کمیسیون مستقل انتخابات پیش از شروع بازشماری آرا باید ۱۰۲ هزار و ۱۲ رأی دیجیتالی را که خارج از زمان رسمی روز انتخابات استفاده شده است، باطل کند. هم‌چنان آن‌ها خواستار ابطال ۱۳۷ هزار و ۶۳۰ رأی دیجیتالی هستند که قبلاً توسط کمپنی درمالوگ «قرنطین» شده بود. نامزدان معترض در عین حال از کمیسیون مستقل انتخابات خواسته است که حدود ۷۰ هزار رأی دیگر را به دلیل وجود مشکلات در عکس آن‌ها، باطل کند. این نامزدان از جانب دیگر خواستار ابطال آرای دو هزار و ۱۱۸ محل رأی‌دهی است که دستگاه‌های بایومتریک، کارت حافظه و اسناد و مدارک مربوط به آن مفقود گزارش شده است. اما کمیسیون مستقل انتخابات، این خواسته‌ها را قبول نکرده است و بدون آن‌که قناعت نامزدان معترض را حاصل کرده باشد، به بازشماری آرا آغاز کرده است. این تصمیم کمیسیون مستقل انتخابات، دسته انتخاباتی «دولت‌ساز» به ریاست محمداشرف غنی حمایت کرده است.

با توجه به این جنجال‌ها، نتایج ابتدایی انتخابات که قرار بود مطابق تقویم جدید کمیسیون مستقل انتخابات به تاریخ ۲۳ عقرب اعلام شود، تا کنون به تأخیر افتاده است. دسته انتخاباتی «دولت‌ساز» از کمیسیون مستقل انتخابات خواسته است هر چه زودتر زمان اعلام نتیجه ابتدایی را مشخص کند، در حالی سایر نامزدان اعلام کرده‌اند تا زمانی که آرای به گفته آن‌ها «تقلبی» از جمع آرای سالم بیرون کشیده نشود، نتیجه انتخابات را نخواهند پذیرفت.