نحوه توزیع و ظرفیت تولید واکسن کرونا
میرویس عظیمی

واکسن همهگیر کووید-۱۹
واکسیناسیون موثرترین روش برای پیشگیری از امراض همهگیر است. با این حال، تولید و تحویل واکسنها، بهویژه در هنگام شیوع همهگیر، چالش برانگیز است؛ زیرا واکسنها برای جلوگیری از شیوع بیماری باید به موقع در دسترس باشد. واکسن نیاز به بهبود، توسعه، تولید و روش توزیع دارد. چالشها تقریباً در هر مرحله از فرایند واکسن (انتخاب سویه، تولید، آزمایش قدرت، تأیید مقررات و آزمایشات بالینی برای تعیین دوز) به وجود میآید. پس از در دسترس بودن، چالش تدارکات، توزیع و تجویز، واکسن را با مشکل روبهرو میسازد. مسایل ایمنی پس از واکسیناسیون نیز در برخی کشورها به وجود آمده است. بسیاری از کشورها کاملاً به واکسن دسترسی ندارند. سازمانهای اهداکننده واکسن میکوشند که این بیعدالتی را برطرف کنند. برخی کشورها به دلیل نداشتن زیرساختهای سطح محلی برای پذیرش، تحویل و مدیریت واکسن، با چالش روبهرو هستند. کسانی که تجربه همکاری با سازمان بهداشت جهانی، شرکتها، سازمانهای غیرانتفاعی و دولتها را دارند، باید دیدگاهها و تجاربشان را در مورد پیشرفت و برطرف کردن چالشها با کشورهای درگیر با مشکل شریک سازند.
نحوه توزیع واکسن کووید-۱۹
برای تولیدکنندهگان واکسن، روند آن غیرمعمول است؛ زیرا توزیع توسط مقامات بهداشت عمومی براساس اولویتبندی آنها برای برخی از جمعیتها تعیین میشود. اهدای واکسن و محصولات جانبی آن یک کار پیچیده است و نیاز به حمایت مالی، حمایت دو جانبه هماهنگ و توافقنامههای حقوقی مربوط به اهدا و دریافت دارد. واکسنها، به خصوص در صورت کمبود جهانی، بدون استفاده نمیماند. ملاحظات حقوقی و نگرانیهای سیاسی مربوط به اهدای واکسن میتواند به تأخیر در زمان آن کمک کند. از منظر سیاسی و حقوقی، وزیران بهداشت/صحت بیشترین قدرت را برای پاسخگویی و برقراری ارتباط در طی یک بیماری همهگیر دارند. آنان قادر به ایجاد هماهنگی جهانی از طریق سازمان بهداشت جهانی (WHO) هستند. سنگبنای اقدام وزیران بهداشت/صحت قانون اساسی سازمان بهداشت جهانی (WHO) است که تعریف بهداشت را ارایه و اصل عدالت را اجرا میکند. سازمان بهداشت جهانی همچنین میتواند دولتها را در تقویت خدمات بهداشتی قبل از بحران یاری کند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) این کار را با همکاری همه ذینفعان از طریق هماهنگی و همکاری انجام میدهد. از زمان لازمالاجرا شدن مقررات تجدید نظر شده بینالمللی بهداشت در سال ۲۰۰۵، خدمات بهداشتی شاهد پیشرفت بوده است. به عنوان مثال، بهبودهایی در ایجاد ظرفیت اصلی، عملکرد کمیته اضطراری و ارایه اطلاعات به سازمان بهداشت جهانی (WHO) مشاهده شده است. با این حال، برای بهبود بودجه به منظور دسترسی به دارو، تقسیم منافع و آگاهی از مقررات، به کار بیشتری نیاز است. مسأله فوریتر، بند جبران خسارت است که طبق آن از کشورهای دریافتکننده در صورت شکایت از اهداکننده، هزینههای حقوقی پرداخت میشود. این بند باید مورد توجه قرار گیرد.
ظرفیت تولید واکسن کووید-۱۹
مشخصات مقادیر ممکن است به روشهای مختلفی ساخته شود. این ممکن است به تعداد قرصها یا دوزها، به تعداد بیماران تحت معالجه در یک دوره زمانی و یا سایر پارامترها اشاره داشته باشد. تعهد به تعیین مقدار مورد انتظار فقط در مورد اعلان اعمال میشود. این مسأله به شرایط خاص مجوز اجباری اشاره نمیکند. مجوز اجباری صادر شده در کشور واردکننده، نیازی به تعیین مقدار مشخص شده ندارد. میتوان اجازه واردات هر آنچه را که در طول مدت مجوز اجباری مورد نیاز است، داد. برای کشور واردکننده، صادر کردن مجوز اجباری هر بار که نیاز به وارد کردن مقدار مشخصی از یک محصول داشته باشد، بسیار دشوار است. ممکن است شرایطی پیش بیاید که مقادیر اعلام شده (پیشبینی شده) با مقادیر وارد شده مطابقت نداشته باشد. ممکن است، کشوری نیاز به واردات بیش از حد انتظار داشته باشد. این اختلاف تأثیری بر واردات نخواهد داشت. تا زمانی که مجوز اجباری محدود به مجموع مشخص شده در اعلان موافقتنامه تریپس نباشد، استفاده از این تصمیم مستثنا نیست.
اگر یک بیماری همهگیر اتفاق بیفتد، حدود ۶۰۰ میلیون دوز (دو مورد برای هر فرد) احتمالاً باید در ویالهای چند دوزه پر شود، همانطوری که توسط سازمان BARDA و سایر سازمانها تعیین شده است. پیدا کردن ظرفیت لازم برای پر کردن و تکمیل واکسنها نیاز به انتقال فناوری دارای مجوز از FDA دارد که به نوبه خود امکان استفاده از ظرفیت موجود را در صورت لزوم فراهم میکند. این مسایل باید اکنون مورد توجه قرار گیرد. حتا اگر فله تولید شود، باید در اسرع وقت پر گردد، تا از ایجاد ازدحام جلوگیری شود. این امر معمولاً شامل تعامل با سازمانهای تولیدی است که میتوانند کار را تمام و کمال انجام دهند و این نیاز به هزینه آمادهسازی و همچنین سرمایهگذاری در فناوری لازم دارد. سرنگها یک شکاف اساسی است. گفته میشود که سرنگ کافی برای تزریق واکسن در دسترس نیست. تولیدکنندهگان، زنجیره تأمین خود را برای تولید واکسن فصلی برنامهریزی میکنند. همچنان ابتکارهای مداوم برای بهبود آمادهگی برای تولید همهگیر وجود دارد. مشارکت متخصصان تدارکات در برنامهریزی میتواند مفید باشد.