مذاکرات سرد؛ جنگ دوباره به برنامه حکومت بازگشته است
حسیب بهش
کُندی در مذاکرات بین‌الافغانی، امیدها به روند صلح را کم‌رنگ کرده است. اکنون مقام‌ها در حکومت می‌گویند که طالبان به تعهدات‌شان عمل نکرده‌اند و نیاز است که نیروهای امنیتی برای فصل جنگ آماده‌گی بگیرند. شورای امنیت ملی تصریح می‌کند که در صورت ادامه حملات گروه طالبان در کشور، باید برای سرکوب جنگ‌جویان این گروه «آماده‌گی قوی» گرفته شود. ارگ ریاست جمهوری نیز باور دارد که نیروهای امنیتی و دفاعی برای دفع حملات گروه طالبان در فصل سرمای سال جاری و بهار ۱۴۰۰ آماده‌گی دارند. طالبان پیش‌تر گفته‌اند که حملاتشان بر شهرها را متوقف کرده‌اند، اما در برابر تحرکات نیروهای امنیتی اقدام خواهند کرد و حملات هدفمند این گروه بر «اهداف نظامی» نیز ادامه خواهد یافت. گزینه جنگ در حالی دوباره وارد برنامه حکومت می‌شود که مذاکرات دوحه در روزهای اخیر با بن‌بست روبه‌رو شده است و طالبان به مذاکره پشت کرده‌اند. دولت جدید امریکا گفته است که توافق‌نامه دوحه را بازنگری می‌کند تا میزان عملی شدن تعهدات این توافق‌نامه از سوی طالبان، به ویژه کاهش‌خشونت‌ها، روشن شود.
در حالی که امیدها در کشور به پیش‌رفت در روند صلح پیوند خورده بود، اما ادامه خشونت‌ها در کشور حکومت را مجبور کرده است که برای ادامه جنگ آماده‌گی بگیرد. حمدالله محب، مشاور امنیت ملی، روز یک‌شنبه، پنجم دلو، در دیدار از قول اردوی هوایی، بر آماده‌گی برای فصل جنگ تاکید کرده است. او گفت که با وجود تلاش‌های حکومت برای برقراری صلح، طالبان هنوز برای این روند آماده نیستند. به گفته آقای محب، با وجود رفتن هیأت مذاکره‌کننده دولت به دوحه، ایجاد شورای عالی مصالحه ملی، رهایی پنج هزار و ۵۰۰ زندانی طالب و قرار گرفتن نیروهای امنیتی به حالت دفاعی، طالبان به حملاتشان در سراسر کشور ادامه داده‌اند. مشاور شورای امنیت ملی تصریح کرد که جنگ‌جویان طالبان هم‌چنان بالای نیروهای امنیتی حمله می‌کنند و افزون بر ایجاد گمر‌ک‌ها و ایست‌های بازرسی، قتل‌های هدفمند در پایتخت را سازمان‌دهی می‌کنند.
او افزود که اعضای هیأت مذاکره‌کننده طالبان در جریان وقفه مذاکرات به پاکستان رفته‌اند و با اشاره این کشور، تخریب تاسیسات عامه و حملات بر شهرها را بیش‌تر ساخته‌اند. به گفته حمدالله محب، «طالبان هم‌چنان گروه تروریستی است» و اراده صلح را ندارند؛ زیرا استقلال ندارند و موثریت‌شان نیز از سوی پاکستان به گروگان گرفته شده است. مشاور امنیت ملی باور دارد که نیاز است آماده‌گی‌های قوی گرفته شود تا در صورت ادامه خشونت‌ها، به گروه طالبان جواب محکم بدهند. به گفته او، حکومت در حال حاضر طالبان را به عنوان یک حقیقت پذیرفته است و حاضر است که در صورت برقراری صلح، به آنان سهم بدهد. با این حال آقای محب هشدار داد که اگر طالبان به «سهم کامل» در کشور معتقد اند و تلاش می‌کنند که آن را برای پاکستان قربانی کنند، نیروهای امنیتی برای دفاع قوی در برابر آنان آماده‌اند.
ارگ ریاست جمهوری نیز گزینه‌های احتمالی جنگ را مد نظر گرفته است. محمداشرف غنی، رییس جمهور کشور، در نشست روز دوشنبه کابینه تاکید کرد که نیروهای امنیتی و دفاعی برای دفع حملات گروه طالبان در فصل زمستان سال جای و بهار سال ۱۴۰۰ «آماده‌گی‌های همه‌جانبه» دارد. این در حالی است که ارگ از تصمیم دولت بایدن برای بازنگری توافق‌نامه دوحه، تمرکز بر کاهش خشونت‌ها و مشارکت معنادار طالبان و حمایت از دست‌آوردهای زنان، رسانه‌ها و اقلیت‌ها، استقبال کرده است. مشاور امنیت ملی دولت بایدن پیش‌تر گفته بود که توافق‌نامه امریکا و طالبان بازنگری خواهد شد تا میزان تعهد طالبان در این موافقت‌نامه روشن شود.
سناریوی جنگ در حالی دوباره مطرح می‌شود که مذاکرات بین‌الافغانی در روزهای اخیر به بن‌بست خورده است. پیش‌تر منابع در دوحه به روزنامه ۸صبح گفته بودند که طالبان به دلیل مشخص نبودن پالیسی حکومت جو بایدن، به میز مذاکره حاضر نمی‌شوند. گفتنی است که نیروهای امنیتی از بیش از یک سال بدین‌سو در حالت «دفاعی فعال» قرار گرفته‌اند. با این حال انجام حملات در کابل و ننگرهار سبب شد که رییس جمهور غنی برای یک بار دستور آماده‌باش را برای نیروهای امنیتی صادر کند. گروه طالبان پیش‌تر در توافق‌نامه دوحه تعهد کرده بودند که میزان خشونت‌ها را کاهش می‌دهند، اما به باور مقام‌های حکومت، به میزان خشونت‌ها در کشور افزوده شده است.
قابل یادآوری است که با وجود ادامه مذاکرات بین‌الافغانی، طالبان هم‌چنان حملاتشان را بر برخی از نقاط کشور سازمان‌دهی می‌کنند. براساس آمارهای نشر شده، در حال حاضر درگیری‌ها در بیش از ۲۰ ولایت کشور ادامه دارد. طالبان پیش از این گفته بودند که جنگ‌جویان این گروه تنها حملات انتحاری و حملات بر شهرها را متوقف کرده‌اند، اما افزون بر ادامه حملات هدفمند بر «اهداف نظامی»، به تحرکات نیروهای امنیتی پاسخ می‌دهند.
