اتهام تصفیه قومی و برخورد سلیقه‌ای؛ در اداره ارگان‌های محلی چه می‌گذرد؟
عبدالاحمد حسینی
شماری از کارمندان مستعفی یا برکنار شده اداره ارگان‌های محلی، از «برخورد سلیقه‌ای» و «تبعیض قومی» در این اداره شکایت دارند. آنان می‌گویند که شمیم‌خان کتوازی، رییس اداره مستقل ارگان‌های محلی، پس از عهده‌دار شدن ریاست این اداره، با کارمندان «غیرپشتون» برخورد تبعیض‌آمیز دارد و در مواردی نیز شماری را توسط افراد نزدیکش جایگزین کرده است. این کارمندان ادعا دارند که افزون بر برخورد سلیقه‌ای در جریان استخدام‌ها، سطح تحصیل و تجربه کاری کارمندان در این اداره نادیده گرفته می‌شود و بیش‌تر کارمندان از پکتیا و پکتیکا انتخاب می‌شوند. به گفته این کارمندان، رهبری اداره ارگان‌های محلی شماری از رییسان و کارمندانی که مدرک ماستری و دکترا دارند را برکنار و لیسانسه‌ها را جایگزین‌‌شان کرده است. این در حالی است که به گفته آنان، رییس اداره ارگان‌های محلی به کسانی که پشتو بلد نیستند، فرصت دیدار را نمی‌دهد و حتا در مواقعی به دلیل ناتوانی در ارایه «پرزنتیشن»، کنفرانس با نماینده‌گان سازمان‌های بین‌المللی را لغو کرده است. اداره مستقل ارگان‌های محلی اما این ادعاها را رد می‌کند و می‌گوید که رهبری این اداره کارمندانش را براساس «اصل شایسته‌سالاری» استخدام کرده است. به گفته مسوولان، اداره مستقل ارگان‌های محلی تنها اداره‌ای است که ترکیب قومی و جندر در آن در نظر گرفته شده است.
یلدا رویان، سرپرست پیشین ریاست انسجام و ارتباط با ولایات اداره مستقل ارگان‌های محلی به تازه‌گی از کار در این اداره استعفا داده است. او در صحبت با روزنامه ۸صبح دلیل استعفایش را تصفیه قومی، به حاشیه رانده شدنش در این اداره و محدود ساختن صلاحیت‌های قانونی‌اش عنوان کرد. بانو رویان گفت، از زمانی که شمیم‌خان کتوازی به حیث رییس این اداره منصوب شده، بیش‌تر کارمندان غیرپشتون را از ساختار این اداره حذف کرده است. طبق گفته‌های او، کتوازی یک تعداد کارمند «هزاره» این اداره را از وظایف‌شان تبدیل، برکنار یا هم به حاشیه رانده و صلاحیت‌های‌شان را محدود کرده است. او ادعا دارد که در میان سایر کارمندان، صلاحیت‌های او نیز از سوی این اداره محدود شده بود.
سرپرست پیشین ریاست انسجام و ارتباط با ولایات اداره ارگان‌های محلی می‌گوید که هرچند در این پُست وظیفه اجرا می‌کرد، اما در همه نشست‌ها، او را دخیل نمی‌کردند. یلدا رویان افزود در همه نشست‌ها که مربوط به جندر و ولایات بوده است، تنها کتوازی و افراد نزدیک به خودش حضور داشته‌اند. به گفته او، کارمندانی که مسوول این بخش بوده‌اند، نیز به حاشیه رانده شده‌اند.
علاوه بر این، سرپرست مستعفی ریاست انسجام و ارتباط با ولایات در اداره ارگان‌های محلی یادآور شد که در تقرری‌های کارمندان نیز به نظر رییسان اداره توجه نمی‌شود و کارمندانی که استخدام می‌شوند، از ولایات پکتیکا و پکتیا هستند.
او به عنوان نمونه به تقرری «اسدالله» به جای «نقیب‌الله» اشاره کرد و گفت آقای کتوازی بدون در نظر گرفتن دیدگاه او، یکی از کارمندانش را بدون کدام دلیل برکنار و به جایش دیگری را مقرر کرده است. بانو رویان گفت: «به تازه‌گی یک کارمند را معرفی کردند که ما در مورد سطح تحصیل و تجربه کاری‌اش چیزی نمی‌دانستیم. اصلاً موافقه ما را در نظر نمی‌گرفت. من گفتم که کارمند قبلی‌ام چرا برکنار می‌شود، دلیل آن را بگویید. من ظرفیت‌سازی کردم و تا این کارمند نو جابه‌جا می‌شود وقت می‌گیرد، حالی باید پس از صفر شروع کنم.» او ادامه داد و گفت که هرچند کتوازی خودش کدام واکنش در این مورد نشان نداد، اما سکرترش به بانو رویان گفته است که موافقه او شرط نیست و باید کارمند معرفی شده کارش را آغاز کند.
غربال‌گری در اداره مستقل ارگان‌های محلی؛ لیسانس‌ها جایگزین ماسترها شدندhttps://t.co/G52ZwT9IsV pic.twitter.com/5J7fLgwGRH
— Hasht e Subh Daily (@HashteSubhDaily) September 14, 2020
بانو رویان هم‌چنان اظهار داشت که قرار بود باری جرگه مشورتی برگزار شود و مسوولیت و کارهای این جرگه مربوط ریاست او می‌شد، اما آقای کتوزای مسوولیت آن را به ریاست مورد نظر خودش سپرده است. او از این کار کتوازی انتقاد کرده و در مورد واگذاری صلاحیت‌های کاری ریاستش به دیگر ریاست وضاحت خواسته است. شمیم‌خان کتوازی در پاسخ به این گفته بانو رویان، از فرار کاری سایر کارمندان یاد کرده و خطاب به وی گفته است که بانو رویان برخلاف دیگران، کار می‌خواهد. او افزود: «کتوازی گفت برو خواب کو. ببین مه زمانی که به اداره مستقل ارگان‌های محلی آمدم، هیچ خوابم پوره نمی‌شود. برایم تعجب‌آور بود. به جای این‌که تشکری کند که علاقمندی کار هستی. می‌گوید برو به جایت بشین، چه می‌کنی کار را.»
در کنار این، بانو رویان رییس دفتر شمیم‌خان کتوازی را به ترور شخصیتش متهم کرد و گفت که رییس دفتر قبلی کتوازی او را آزار می‌داده و ترور شخصیت کرده است. وی افزود، به رغم این‌که بارها به کتوازی شکایت کرده، اما او هیچ توجهی به این شکایت‌ها نکرده و برعکس حرف‌های رییس دفترش را تأیید می‌کرده است. او گفت که این دلایل سبب شد استعفا دهد.
از سوی دیگر بانو رویان به تقرری‌های اخیر در این اداره اشاره کرد و گفت که به جای پنج تن از رییسانی که برکنار شده‌اند، افراد جدید از یک قوم استخدام شده‌اند. با این حال او یادآور شد، کارمندانی که نتوانند به زبان پشتو حرف بزنند، قادر به دیدار کتوازی نیستند.
از جانب دیگر وی کتوازی را به ناتوانی متهم کرد و گفت چندباری خواسته است آقای کتوازی را با نماینده‌گان جامعه بین‌المللی وصل کند و از آن‌جایی که تجربه کاری در این بخش را داشته، خواسته است یک کنفرانس با این نماینده‌گان ترتیب دهد. او اما افزود، با وجودی که این کنفرانس تنظیم و اجندای جلسه نیز مشخص شد، اما شمیم کتوازی این کنفرانس را لغو کرد. او گفت: «ازش خواستم که برنامه‌ها را معرفی کند و بگوید که در کدام قسمت نیاز به حمایت داریم. کتوازی توان همی ره نداشت که پرزنتیشن ارایه کند و حمایت‌شان را جلب کند. کنفرانس را لغو کردند.»
یلدا رویا تنها کسی نیست که از برخورد سلیقه‌ای و تبعیض قومی در اداره مستقل ارگان‌های محلی شکایت دارد. یاسر حسن، از کارمندان دیگر این اداره نیز شاکی است. او می‌گوید، بعد از این‌که آقای کتوازی به حیث رییس این اداره منصوب شد، در قبال برخی از کارمندان برخورد «عقده‌مندانه» صورت گرفت. به گفته او، اولین تغییراتی که در این اداره وارد شد، برکناری کسانی بود که بیش‌تر سند ماستری و دکترا و تجربه کافی کار در این اداره را داشتند. حسن گفت که به جای این افراد، اشخاص کم‌تجربه و کسانی که سطح تحصیلی‌شان پایین است، جایگزین شده‌اند.
علاوه بر این، حسن افزود که مسوولان این اداره با استفاده از اصل تغییر و تبدیل، تغییرات فاحش را در این اداره آورده‌اند. او گفت که در قانون کار از این اصل یاد نشده، بلکه به جای آن بر مصونیت شغلی تاکید شده است.
به همین ترتیب آمنه امید، کارمند مستعفی ریاست اطلاعات و آگاهی عامه اداره مستقل ارگان‌های محلی، نیز از برخورد تبعیض‌آمیز مسوولان این اداره شکایت دارد. او نیز می‌گوید، زمانی که شمیم‌خان کتوازی به حیث رییس این اداره منصوب شد، رییسان برخی از بخش‌ها جدید شدند و با آمدن رییسان جدید، کارمندان مورد تبعیض قرار گرفتند. بانو امید گفت، زمانی که رییس‌شان تبدیل شده و نرگس مومند به عنوان رییس جدیدش آغاز به کار کرده، شماری از کارمندانش را تغییر، تبدیل یا هم حذف کرده است. طبق گفته‌های او، بانو مومند صلاحیت‌های کاری‌اش را محدود کرده و این سبب شده تا وی استعفا دهد. او گفت: «در تمامی سطوح همین روال جریان داشت. یک تعداد برآمدند. هرکسی را مجبور می‌کند یا استعفا دهد یا هم تحقیر و توهین شود.»
اداره مستقل ارگان‌های محلی اما این ادعاها را رد می‌کند. نرگس مومند، سخنگوی این اداره، به روزنامه ۸صبح گفت که تغییر و تبدیل در تمامی ادارات یک اصل است و کارمندان نیز باید با پیشانی باز این تغییرات را بپذیرند. او گفت که اداره مستقل ارگان‌های محلی در پی یک‌سان‌سازی قومی نیست. به گفته او این اداره تنها اداره‌ای است که ترکیب قومی را در نظر گرفته و کارمندانش از گوینده‌گان همه زبان‌ها است. بانو مومند افزود که کارمندان این اداره از بالاترین رتبه تا پایین‌تر رتبه آن از اقوام تاجیک، اوزبیک و هزاره شامل‌اند.
ادعاهای تبعیض قومی و برخورد سلیقه‌ای علیه شمیم‌خان کتوازی در حالی مطرح شده است که پیش از این نیز شماری از کارمندان اداره مستقل ارگان‌های محلی از این روند شکایت داشتند. کارمندان و رییسان سابق این اداره چندی قبل به روزنامه ۸صبح گفته بودند که شمیم‌خان کتوازی در پی تصفیه قومی است و کارمندان این اداره را از یک قوم و از زون مشرقی استخدام می‌کند.
