دیدگاه و یادداشت

تعداد مخاطبان برنامه‌های اوزبیکی بی‌بی‌سی، امسال از حد انتظار فراتر رفته است. بینندگان تلویزیون اوزبیکی که در پنج روز هفته (دوشنبه تا جمعه) برنامه پخش می‌کند به ۱.۸ میلیون نفر رسیده است.

انرژی برق به عنوان قلب تپنده‌ی قافله‌ی انکشاف، از مهم‌ترین شاخص‌های اثرگذار بر وضعیت اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور است. تا همین اواخر، رویکردها به انرژی برق به عنوان یکی از خدمت عامه کاملاً دولتی و انحصاری بود. صنعت برق افغانستان هنوز هم تا رسیدن به یک بازار برق رقابتی راه طولانی‌ای در پیش‌ دارد. در حال حاضر شرکت برق برشنا به عنوان تنها بازیگر این بازار، در همه‌ی زمینه‌های واردات، انتقال، توزیع، خرید، فروش و… قدرت انحصاری را در اختیار دارد. به عبارتی دیگر، نه تنها بازار برق افغانستان انحصاری است، بلکه تمام قدرت در بخش‌های مختلف صنعت برق در انحصار یک شرکت است.

دیروز صحرا مانی، فلم‌ساز در صفحه‌ی فیس‌بوکش مطلبی در مورد رفتار زشت و ناپسند مسئولان دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه کابل نوشت. اعتراض او در میان فرهنگیان انعکاس گسترده‌ای داشت.

دستگیری نظام‌الدین قیصاری، نماینده‌ی جنرال دوستم در امور خیزش‌های مردمی و فرمانده‌ی امنیه‌ی ولسوالی قیصار ولایت فاریاب و انتقال او به کابل، موج بزرگی از اعتراضات مردم ولایات شمال را برانگیخت.

هرگاه خاطرات رادیو و تلویزیون ملی افغانستان در جمعی مرور می‌شود بی‌گمان از مینه بکتاش به عنوان یکی از برترین گوینده‌های آن، یاد می‌شود. چهره‌ای که برای بسیاری‌ها تداعی‌کننده‌ی روزگاری شیرین‌تر از اکنون است، چهره‌ای که توانسته سال‌ها بینندگان را به تماشای تلویزیون فراخوانده، با صدایی مطمئن از خبرهای روز برای‌شان بگوید. کسانی که در آن روزها برای ساعتی چشم به تلویزیون می‌دوختند تا از زبان او بشنوند که در جهان پیرامونشان چه می‌گذرد، چنان با او خو گرفته بودند که در نبودش تا کنون هم جای خالی او را احساس می‌کنند و برای جوانترها از او و حال و هوای شیرینی که جوانی خودشان داشته است، قصه می‌گویند.

تصاویر تکان‌دهنده و رقت‌برانگیزی از شکنجه و آزار افراد منسوب به نظام‌الدین قیصاری به وسیله‌ی کماندوهای ارتش ملی در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود. آقای قیصاری یکی از فرماندهان محلی در فاریاب است. او حالا در بازداشت دولت افغانستان به سر می‌برد.

وقتی از «چیزهای بی‌ارزش» حرف می‌زنیم، در واقع، از چیزهایی گفته‌ایم که از دایره‌ی مصرف خارج شده‌اند. چیزی که قابل مصرف باشد، باارزش است. البته، نوعی از مصرف که چیز را در محدوده‌ی استعمال مشخصی قرار داده و از آن برای هدف خاصی استفاده کند.

افغانستان از نگاه مبارزه با فساد، تأمین حساب‌دهی و شفافیت در رده‌بندی «سازمان جهانی شفافیت» از میان ۱۸۰ کشور مقام ۱۷۷ را دارد. این جایگاه در یک‌و‌نیم دهه‌ی گذشته تغییر ملموسی نیافته است. این به معنی آن است که افغانستان در عرصه‌ی حاکمیت قانون و حکومت‌داری خوب دستاوردی نداشته است.

این دو جمله‌ی ماندگار استاد قسیم اخگر از سال‌های نخست پس از طالبان که بازار بحث و جدل‌های روشنفکرانه در کابل داغ بود، در ذهن من و شمار زیادی از جوانان جویای دانش و آگاهی آن روزگار حک شده است.

این روزها سر و صداهای زیادی در مورد کاهش ارزش پول افغانی در مقابل دالر امریکایی شنیده می‌شود. بازرگانان، اعضای پارلمان و مردم، همه از کاهش پول افغانی در برابر ارزهای خارجی شاکی استند و از دولت- به ویژه بانک مرکزی- انتقاد می‌کنند.