زنگ اول

دیروز ثبت‌ نام نامزدان انتخابات پارلمانی و شورا‌های ولسوالی‌ها رسماً آغاز شد. این دومین گام بزرگ برای برگزاری انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی‌‌ها است. وقتی نامزدان انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی‌ها ثبت نام شوند، یک بخش از روند تکمیل می‌شود و ما به مرحله‌ی کمپین‌های انتخاباتی نزدیک می‌شویم. این مرحله خیلی حساس است، نیروهای سیاسی، چهره‌های پر نفوذ و سیاست‌مداران، نامزدان اصلی، رقیبان و حتا کاندیدان بازی خود را مشخص می‌کنند. همین مرحله خیلی نگران‌کننده هم است. گزارش‌هایی وجود دارد که برخی از حلقات قدرت تلاش می‌کنند در هماهنگی با سران دولت کاری کنند که در فهرست نهایی نامزدان اشخاص مورد نظر سران حکومت راه یابند، نه کسان دیگر.

وزیر خارجه‌ی امریکا در یک کمیته‌ی سنای این کشور گفته است که روابط واشنگتن و اسلام‌آباد دچار مشکل است و امریکا، کمک‌های مالی به پاکستان را کاهش داده است. به نظر می‌رسد که دو طرف به دیپلومات‌های یکدیگر نیز محدودیت‌هایی وضع کرده‌اند. این اقدامات نشان‌دهنده‌ی آن است که دو کشور دیگر به همدیگر اعتماد ندارد. وزیر خارجه‌ی امریکا گفته است که واشنگتن بسیار صریح به پاکستان گفته است که تأمین صلح در افغانستان به تصمیم اسلام‌آباد بسته‌‌گی دارد.

برکناری جنرال مراد از سمت معینیت امنیتی وزارت امور داخله نشان‌‌دهنده‌ی آن است که اختلاف‌های جدی در رهبری نیروهای امنیتی وجود دارد. در درون وزارت‌خانه‌های قوای مسلح حلقه‌ها تشکیل شده است و هر بلند‌‎‌پایه‌ای تلاش می‌کند برای خودش یک حلقه بسازد. این حلقه‌ها بعداً رو در روی هم قرار می‌گیرند و مشکل می‌آفرینند. هر کدام این حلقه‌ها خودشان را به یک جناح سیاسی وابسته می‌دانند و با همدیگر تضاد منافع دارند. به دلیل وجود همین اختلاف‌ها و حلقه‌ها است که کار وزارت‌خانه‌های قوای مسلح چندان مؤثر نیست. دیده می‌شود که گاهی لوژستیک در یک نقطه مشکل پیدا می‌کند، در جای دیگر نیروی کمکی نمی‌رسد، در جای دیگر مشکل دیگری خلق می‌شود و هیچ نشانه‌ای از مدیریت و رهبری سالم به چشم نمی‎خورد.

دستگاه دیپلوماسی افغانستان باید تبعات خروج امریکا از توافق هسته‌ای با ایران را که بدون شک برای ما پیامد دارد، مدیریت کند. گزارش‌هایی به نشر رسیده است که خروج امریکا از توافق هسته‌ای با ایران سبب شده است که سرمایه‌گذاری روی بندر چابهار تعطیل شود. چابهار برای افغانستان بدیل کراچی بود. حکومت وحدت ملی روی این موضوع خیلی مانور تبلیغاتی داد. هند هم برای شروع کار این بندر تلاش زیاد به خرج داد و از طریق چابهار به کابل گندم فرستاد. هند همچنان انتظار داشت که از طریق چابهار یک راه بازرگانی با آسیای میانه باز کند. اما به نظر می‌رسد که خروج امریکا از توافق هسته‌ای با ایران، پروژه‌ی چابهار را به مشکل مواجه کرده است.

کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرده است که اصل تذکره‌ی کاغذی برای ثبت نام ضروری است. این کمیسیون گفته است که کاپی تذکره را برچسپ نمی‌زند. این موضع‌گیری مورد قبول همه است. هشت صبح دیروز گزارش داد که ریاست جمهوری به کمیسیون مستقل انتخابات ابلاغ کرده است که مثل انتخابات‌های گذشته، هر ولایت را یک حوزه‌ی انتخاباتی اعلام کند. به نظر می‌رسد جناح‌هایی که حکومت را تشکیل داده‌اند، به میانجی‌گری سازمان ملل متحد و سفارت‌خانه‌های کشورهای دوست روی این مسایل توافق کرده‌اند.

طالبان استدیوم ورزشی ننگرهار را که در آن جام رمضانی کرکت اجرا می‌شد و شمار زیادی از تماشاچیان در آن حضور داشتند، هدف قرار دادند. از نظر طالبان و گروه‌های هم‌فکر و هم‌پیمان آنان ورزش و سرگرمی کار نادرستی است و جوانان و تماشاچیان به جای ورزش و سرگرمی باید بجنگند. در روایت طالبان، جنگ ارزش ذاتی است. صلح، مذاکره و سرگرمی را آنان نمی‌پذیرند، آنان می‌خواهند کل جامعه را شبیه خودشان بسازند. آنان از مجموع مردم افغانستان و جوانان می‌خواهند که برای اهداف طالبان حملات انتحاری انجام دهند. طالبان می‌خواهند همکاری نظامی، اقتصادی و دیپلوماتیک جامعه‌ی جهانی با افغانستان از بین برود و امارت سرنگون شده‌ی آنان اعاده شود. امارت هم یک حکومت غیر دمکراتیک است و مشروعیت خود را از فتواهای ملاهای طالبان می‌گیرد.

دیروز رییس جمهور غرض شرکت در نشست فلسطین راهی استانبول ترکیه شد. این نشست را سازمان همکاری‌های کشورهای مسلمان‌نشین برگزار کرده است. هدف این نشست، بررسی وضعیت فلسطین پس از انتقال سفارت ایالات متحده به بیت‌المقدس است. واقعیت این است که فلسطین یکی از معضلات دیرپای دنیا است. این معضل با هویت تاریخی و تمدنی مردم مسلمان جهان به نحوی گره خورده است. مسلمانان دنیا و به ویژه اعراب تصور می‌کنند که معضل فلسطین، هویت تمدنی آنان را تحقیر کرده است. تروریست‌های سازمان‌های القاعده، داعش و حتا تروریست‌های محلی و منطقه‌ای مثل طالبان نیز از معضل فلسطین استفاده‌ی تبلیغاتی می‌کنند.

وضع سیاسی بسیار مسخره است. ارگ از طریق سخنگویش اظهارات رییس اجرایی را تکذیب می‌کند. ارگ به طور غیرمستقیم دکتر عبدالله را به مغشوش‌سازی اذهان عامه متهم کرد. دکتر عبدالله هم بسیار به صراحت ارگ را متهم کرد که در کار کمیسیون مستقل انتخابات مداخله می‌کند. مقام‌های مستعفی کمیسیون مستقل انتخابات هم ارگ را متهم می‌کنند که در کار کمیسیون مستقل انتخابات مداخله می‌کند. دکتر عبدالله در جلسه‌ی شورای وزیران گفت که در مورد کوچک‌سازی حوزه‌های رای‌گیری هم ارگ به سود خود عمل خواهد کرد و فشار لازم را بر کمیسیون وارد خواهد کرد.

طالبان به درخواست افغانستان و جهان برای آغاز مذاکره برای پایان جنگ، وقعی ننهادند و به دوام جنگ اصرار کردند. آنان تهاجم تازه‌ی بهاری را آغاز کرده‌اند. هدف اعلامی آنان براندازی و اعاده‌ی امارت از دست رفته است. پاکستان هم طالبان را به دوام جنگ تشویق کرد. ارتش پاکستان نخواست با تلاش‌های جهانی برای کشاندن پای طالبان به میز مذاکره هم‌گام شود. پاکستان اجازه می‌دهد که از قلمروش علیه افغانستان استفاده شود و نهادهایش برای رهبران طالبان خدمات‌رسانی کنند.

تغییر معیار ثبت نام ر‌ا‌ی‌دهنده‌‌گان بسیار نگران کننده است. جلسه‌ی کابینه به ریاست محمداشرف غنی فیصله کرده است که در برخی از مناطق مردم می‌توانند صرف با ارائه‌ی کاپی تذکره‌ی خود ثبت نام کنند و در انتخابات پارلمانی رای دهند. آنانی که در مناطق ناامن زند‌ه‌گی می‌کنند، صرف روی کاپی تذکره‌ی‌شان یک برچسب نصب خواهد شد. این امر از آن رو نگران‌کننده است که زمینه را برای تقلب فراهم می‌کند. یک فرد می‌تواند تذکره‌ی خود را چندین کاپی کند و در مراکز مختلف رای بدهد. این امر رای نیابتی را تحقق‌ می‌بخشد. جالب این است که امتیاز نصب نشدن برچسب در تذکره تنها برای مناطقی در نظر گرفته شده که ناامن اند.