فروش آن‌لاین تقویت‌کننده‌های جنسی؛ داروهای جنسی سودمند اند یا مضر؟
حسیب بهش
با وجود آن‌که وزارت صحت عامه با راهکارهایی از میزان فروش مواد تقویت‌کننده جنسی در سطح شهر کاسته، اما اکنون فروش این مواد سر از فیس‌بوک در آورده است؛ صفحه‌ای که کم‌تر در کنترل نهادهای مسوول قرار دارد. میزان صفحاتی که دواهای تقویت‌کننده جنسی را در فیس‌بوک به فروش می‌رسانند، در روزهای اخیر افزایش یافته که با استقبال شماری از کاربران مواجه شده است. مسوولان در وزارت صحت عامه اما هشدار می‌دهند که استفاده این دواها بی‌توصیه داکتر متخصص، می‌تواند آینده استفاده‌کننده‌ی آن را تهدید کند. اما آیا این دواها مفید است یا خیر و چگونه می‌توان قانونی بودن آن را تشخیص داد؟
وزارت صحت عامه در اوایل سرطان سال جاری کارزاری را برای جمع‌آوری مواد چاق‌کننده، لاغر‌کننده، تقویت‌کننده جنسی و سایر دواهای این‌چنینی به راه انداخت که در نتیجه آن، تمامی این گونه دواها که در سطح شهر بدون مجوز و توصیه داکتران استفاده می‌شوند، جمع‌آوری شد. وزیر صحت عامه در آن زمان با صدور حکمی از مراجع داخلی در این وزارت خواسته بود که با راه‌اندازی یک کمپین یک هفته‌ای، بستر فروش آزاد این مواد را از سطح شهر جمع کنند. در این حکم آمده بود: «از آن‌جایی‌که این ادویه فوق‌العاده خطرناک است و افراد ناآگاه و ساده‌لوح شکار دست‌فروشان می‌شوند، ایجاب می‌کند تا با راه‌اندازی یک کمپین سرتاسری در مرکز و ولایات هم به مردم آگاهی داده شود تا از اضرار خطرناک این محصولات واقف شوند و هم به شکل سرتاسری این مواد جمع‌آوری و هدر گردد.»
وزارت صحت عامه در آن روزها مقدار زیادی از این دواها را در سراسر کشور از سطح بازارها جمع‌آوری کرد. اما با باز شدن پای فروشنده‌گان این مواد در فیس‌بوک، میزان دست‌رسی به آن افزایش یافته و این صفحه به ابزار خوبی برای منبع درآمد فروشنده‌گان دواهای تقویت‌کننده جنسی بدل شده است. از این میان، فروش مواد تقویت‌کننده جنسی در میان بیش‌تر صفحات به چشم می‌خورَد. شماری از صفحات نیز پُست‌های مواد تقویت‌کننده جنسی را اسپانسر کرده‌اند تا بیش‌تر در معرض دید قرار بگیرند. این دواها با وجود این‌که از نرخ بالاتری برخوردار اند، اما بازار آن در فیس‌بوک گرم به نظر می‌آید. نرخ این دواها از ۵۰۰ تا پنج هزار افغانی متفاوت است. شماری از این دواها به عنوان برند صحی وارد کشور می‌شود و تاییدی وزارت صحت عامه را نیز دارد.
از جمله این ادویه‌ها، VigRX از مشهورترین دواهای تقویت‌کننده جنسی در فیس‌بوک به حساب می‌آید که نرخ آن حدود سه هزار افغانی گفته شده است. هم‌چنان اسپری آلمانی ویگا ۸۴۰۰۰ از مورد دیگری است که نرخ آن به ۷۵۰ افغانی می‌رسد. علاوه بر این مواد، «عسل تقویت‌کننده‌ی جنسی VIP» نیز در فیس‌بوک دست‌به‌دست می‌شود و نظر به میزان پاکت‌های آن از ۹۰۰ تا سه هزار افغانی نرخ دارد. مهم‌ترین صفحه‌ای که این مواد را به شکل رسمی به فروش می‌رساند، کمپنی «پیور هربل» است که ثبت وزارت صحت عامه و آیسا نیز است. این صفحه که حدود ۲۸۰ هزار نفر آن را دنبال می‌کنند، دواهای جنسی‌ای به نام «جنسنگ پلس» را تهیه کرده که بیش‌تر گیاهی بوده و مورد توجه شمار زیادی از کاربران این صفحه قرار گرفته است.
آیا دواهای تقویت‌کننده جنسی قانونی است؟
مسوولان در وزارت صحت عامه در واکنش به فروش دواهای تقویت‌جنسی، می‌گویند که شماری از این دواها پس از بررسی‌های این وزارت و طبق طرزالعمل وارد می‌شود. توحید شکوهمند، معاون سخنگوی وزارت صحت عامه در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح می‌گوید که دواها مطابق طرزالعمل‌های خاص ریاست تنظیم امور دوایی این وزارت ارزیابی شده و پس از دریافت جواز، وارد می‌شود. وی افزود که ورود بیش‌تر این دواها قانونی بوده، اما ماهیت فروش و استفاده آن در شماری از موارد خلاف قانون است و این وزارت برای کاهش آن تلاش می‌کند. آقای شکوهمند تصریح کرد که دواها باید پس از تحلیل کیفیت آن از سوی متخصصان و توصیه داکتران، مورد استفاده قرار بگیرد. وی گفت که شماری از دواهای تقویت‌کننده جنسی معیارهای طبی دارد، اما شماری از دواها به شکل «قاچاقی» وارد می‌شود که تنها داکتران توانایی تشخیص آن را دارند.
این دواها باید چگونه مصرف شود؟
مسوولان در وزارت صحت عامه می‌گویند که حتا استفاده از دواهای مجاز نیز نیازمند توصیه داکتر است و در غیر آن، عوارض جانبی‌ای برای استفاده‌کننده‌گان دارد. داکتر بشیراحمد سروری، رییس دیپارتمنت کنترل امراض روانی و مواد نشئه‌آور وزارت صحت عامه در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح گفت که دواها به دو نوع طبی و گیاهی تقسیم شده‌اند که از این میان، ساخت دواهای گیاهی در درون کشور وجود ندارد و ماهیت آن نیز برای داکتران مبهم می‌باشد. وی اما گفت که شماری از دواهای تقویت جنسی، از جمله اسپری آلمانی ویگا ۸۴۰۰۰ ثبت وزارت صحت عامه بوده و میزان استفاده بالایی در میان مردم دارد. آقای سروری گفت، هر چیزی که به کشور وارد می‌شود، باید در فهرست ادویه مجاز وزارت صحت عامه باشد و در غیر آن، «قاچاق» دانسته می‌شود.
به گفته وی، شماری از دواها، از جمله VigRX و «جنسنگ» ترکیبات گیاهی دارد و بیش‌تر آنان ساخت کشورهای خارجی می‌باشد. آقای سروری می‌گوید که استفاده مجاز این دواها می‌تواند برای استفاده‌کننده مفید باشد، اما این روند باید نظر به تشخیص، نسخه و ادویه داکتر مصرف شود. به باور وی، حتا استفاده از دواهای قانونی در صورت توصیه نشدن از سوی داکتر، سوء استفاده دانسته می‌شود. او تصریح کرد که نیاز است افراد دارای حملات و بی‌نظمی قلبی از این دواها به با توصیه داکتر متخصص استفاده کنند. با این وجود، آقای سروری می‌گوید که هنوز آمارهای مربوط به عوارض جانبی این دواها گزارش نشده و بیماران نیز در شفاخانه‌ها مراجعه نکرده‌اند، اما وی هشدار داد که هیچ فردی نباید از این دواها «خودسرانه» استفاده کند.
پیش از این، دواهای تقویت‌کننده جنسی در شماری از بخش‌های مزدحم شهر، به ویژه شهر کابل به فروش می‌رسید. شماری از شهروندان با انتقاد از فروش آزادانه این دواها، گفته بودند که نیاز است وزارت صحت عامه میزان استفاده و فروش آن را کنترل کند. وزارت صحت عامه پس از افزایش انتقادها، کارزار جمع‌آوری دواهای تقویت‌کننده جنسی را به راه انداخت و میزان زیادی از این دواها را از سطح شهر جمع‌آوری کرد.
