همه سو جنگ
حسیب بهش
پس از آغاز مذاکرات بین‌الافغانی، حملات گروه طالبان بر پاسگاه‌های نیروهای امنیتی به گونه چشم‌گیری افزایش یافته است. هرچند این گروه در توافق با ایالات متحده امریکا تعهد کرده بود که خشونت‌ها در کشور را کاهش می‌دهد، اما آمارهای یک هفته اخیر حکایت دیگری دارد. در جریان حملات جنگ‌جویان این گروه بر پاسگاه‌های امنیتی، حدود ۱۰۰ نیروی امنیتی کشته و شماری نیز زخمی شده‌اند. این تلفات بیش‌تر در ولایت‌های تخار، نیمروز و بدخشان به نیروهای امنیتی وارد شده است. افزون بر این، نهادهای امنیتی می‌گویند که ده‌ها غیرنظامی نیز در جریان این درگیری‌ها کشته یا زخمی شده‌اند. گروه طالبان گفته است که این گروه حملاتش علیه نیروهای خارجی را پس از توافق دوحه پایان داده است، اما نبرد جنگ‌جویان طالبان با نظامیان افغان به دلیل این‌که با امریکا هم‌دست بوده‌اند، ادامه می‌یابد. حکومت اما جنگ و صلح هم‌زمان طالبان را «تناقض آشکار در رویکرد طالبان» می‌داند و معتقد است که این گروه در تلاش است تا با پوشش تداوم مذاکرات به فکر فتوحات نظامی باشد. گفتنی است که امریکا و سازمان حقوق بشری پیش از این از گروه طالبان خواسته‌اند که حملاتش را کاهش دهد و از شکست در مذاکرات صلح جلوگیری کند.
آمارها نشان می‌دهد که درگیری‌ها میان نیروهای امنیتی و گروه طالبان در ۲۶ ولایت ادامه یافته است. در خونین‌ترین رویدادهای هفته گذشته، جنگ‌جویان طالبان سه‌شنبه شب، بیست‌ونهم میزان بر پاسگاه‌های امنیتی در ولسوالی بهارک تخار حمله کردند. هرچند منابع محلی تلفات نیروهای امنیتی را حدود ۸۰ کشته گزارش دادند، اما منابع رسمی می‌گویند که دست‌کم ۴۱ نیروی امنیتی در جریان درگیری‌ها کشته شده‌اند. در میان کشته‌‌گان این درگیری، رازمحمد دوراندیش، آمر امنیت فرماندهی پولیس تخار نیز شامل بوده است. افزون بر این، مسوولان محلی در نیمروز می‌گویند که جنگ‌جویان طالبان پنج‌شنبه شب، یکم عقرب بر قرارگاه نیروهای ارتش زیر نام «دهمزنگ» در ولسوالی خاشرود نیمروز حمله کردند. بر اساس آمار نهادهای محلی در این ولایت، دست‌کم ۲۳ نظامی در این حمله کشته شدند و سه نظامی دیگر نیز از سوی این گروه اسیر شده‌اند. پیش‌تر در دو رویداد جداگانه انفجار ماین کنار جاده‌ای در این ولایت، ۱۲ نیروی امنیتی به شمول فرمانده پولیس این ولسوالی کشته شدند. این رویدادها روز سه‌شنبه، بیست‌ونهم میزان رخ داده است.
این اما پایان تحرکات جنگ‌جویان گروه طالبان نیست. این گروه هر چند در گفت‌وگوهای دوحه با امریکا تعهد کرده بود که سطح خشونت‌ها را کاهش می‌دهد، اما با وجود آن، درگیری‌ها در ۲۶ ولایت را ادامه دادهاند. از میان این ۲۶ ولایت، بدخشان، کندز، تخار، نیمروز و هلمند و از ولایت‌هایی بوده است که درگیری‌های شدید در جریان هفته گذشته در آن ادامه داشته است. این گروه عبدالحی زازی، ولسوالی زازی‌میدان خوست را نیز در شاهراه کابل-پکتیا ترور کردند. این در حالی است که در جریان درگیری‌ها، به غیرنظامیان نیز تلفاتی وارد شده است. وزارت امور داخله پیش‌تر گفته است که در جریان ماه میزان سال روان، دست‌کم ۱۸۰ غیرنظامی کشته و ۳۷۵ تن دیگر زخمی شده‌اند. بر اساس آمارهای این وزارت، طالبان تنها در جریان ماه گذشته حدود یک هزار و ۲۰۰ حمله تهاجمی انجام دادهاند و افزون بر این، حدود ۲۰۰ انفجار ماین و ۱۰ انفجار انتحاری را سازمان‌دهی کرده‌اند. وزارت امور داخله اما می‌گوید که در حملات متقابل و دفاعی نیروهای امنیتی، دست‌کم ۸۴۰ جنگ‌جوی طالبان در جریان ماه گذشته کشته و بیش از ۳۸۵ عضو دیگر این گروه زخمی شده‌اند. این در حالی است که بر اساس آمارهای وزارت دفاع ملی، صدها جنگ‌جوی طالبان در نتیجه حملات دفاعی ارتش در یک هفته اخیر کشته یا زخمی شده‌اند.
هم‌زمان با این درگیری‌ها، مقامات در حکومت می‌گویند که طالبان هم‌چنان بر «فتح کاذب» باور دارند و حملات‌شان را ادامه دادهاند. محمداشرف غنی، رییس جمهور در مراسم معرفی نامزدوزیران به مجلس نماینده‌گان گفت که این گروه با وجود اطمینان برای آتش‌بس و کاهش جدی خشونت‌ها در هنگام برگزاری لویه‌جرگه مشورتی صلح، حملات و خشونت‌هایش را افزایش داده است. آقای غنی اما تصریح کرد که طالبان هیچ‌گاه پیروز نخواهد شد، زیرا نیروهای امنیتی از حقوق مردم و استقلال کشور پاسداری می‌کنند. معاونیت دوم ریاست جمهوری نیز معتقد است که پیش‌برد هم‌زمان مذاکره و تشدید جنگ، «تناقض آشکار در رویکرد طالبان» را نشان می‌دهد. محمدسرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری روز جمعه، دوم عقرب گفت که طالبان می‌خواهند تا در پوشش تداوم مذاکره، به فکر فتوحات نظامی‌شان باشند. وی اما این اندیشه را «خیال باطل و محال» خواند و افزود که افغانستان کنونی شبیه زمان نجیب و دوران مجاهدین نیست. آقای دانش تصریح کرد که حکومت انتظار دارد تا گروه طالبان از «زمان‌کشی» و «انسان‌کشی» دست بردارند و با پذیرش آغاز مذاکره، آتش‌بس را نیز بپذیرند. معاون دوم ریاست جمهوری هشدار داد که اگر طالبان دوباره به فکر انحصار قدرت در افغانستان باشند، به مقاومت قوی‌تر از گذشته روبه‌رو خواهند شد.
طالبان در واکنش به اظهارات مقامات حکومت، می‌گویند که حملات این گروه شکل واکنشی دارد و پس از تحرکات نیروهای امنیتی در ولسوالی‌ها، تشدید می‌یابد. این گروه تصریح می‌کند که تلفات در تخار به دلیل عملیات گسترده نظامی در این ولایت به نیروهای امنیتی وارد شده و جنگ در هلمند، بدخشان و کندز نیز در نتیجه تحرکات نیروهای امنیتی شکل گرفته است. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان پیش‌تر در یک مصاحبه اختصاصی گفته است که این گروه حملاتش بر نیروهای خارجی را پس از توافق‌نامه دوحه متوقف کرده است، اما حملات علیه نیروهای امنیتی را ادامه می‌دهد. به باور این گروه، هرچند نیروهای امنیتی «از پدر و مادر مسلمان به دنیا آمده‌اند، نماز می‌خوانند و روزه می‌گیرند»، اما به دلیل این‌که در جریان سال‌های گذشته با نیروهای خارجی و منافع‌شان هم‌سو بوده‌اند، هدف حملات این گروه قرار می‌گیرند.
حملات اخیر گروه طالبان در کشور، نگرانی‌ها از شکست مذاکرات بین‌الافغانی را شدت بخشیده است. این مذاکرات در حال حاضر با وجود دیدارهای پی هم، به بن‌بست خورده است و طرف‌های مذاکره‌کننده هنوز نتوانسته‌اند که روی تهیه کارشیوه مذاکرات توافق کنند. پیش‌تر، امریکا و نهادهای حقوق بشری از گروه طالبان خواسته بودند که حملات تهاجمی‌شان را متوقف کرده و خشونت‌ها در کشور را نیز کاهش دهند.
