۲۰۰۹؛ سال دستیابی ایران به بمب هسته ای
دیوید البرایت، کارشناس دیرینه ی برنامه هسته ای ایران معتقد است که این کشور احتمالا در سال جاری «به میزان مورد نیاز یورانیم با غنای پایین که برای ساخت یک سلاح اتومی کفایت می کند»، دست خواهد یافت.
البرایت می گوید، اگرچه ایران مدعی است که هدف آن از داشتن برنامه اتومی تولید برق هسته ای است، اما به نظر می رسد یورانیم مورد نیاز برای چنین طرحی رو به اتمام است. البرایت می گوید، «یکی از تضادهای ناخوشایند این وضعیت آن است که گرچه ایرانیان یورانیم کافی برای برنامه ی غیرنظامی انرژی اتومی را در اختیار ندارند، اما از میزان قابل توجهی یورانیم برای برنامه ی تسلیحاتی خود برخوردارند.
حتا اگر یورانیم آنها نیز تمام شود، باز هم برای تولید ده ها سلاح اتومی بیش از حد کافی یورانیم خواهند داشت». البرایت به امریکا تاکید می کند به دنبال تحریم های شدیدتر بر ضد ایران باشد، اما در عین حال مذاکرات گسترده با ایران را نیز آغاز کند.
***
شما سال ها فعالیت های هسته ای ایران را دنبال کرده اید. ممکن است تازه ترین اطلاعات را در خصوص پیشرفت این کشور به ما ارایه بدهید؟
ایران همچنان به سوی گسترش قابلیت های هسته ای خود حرکت می کند و به نقطه ی دستیابی به «قابلیت حساس اتومی» نزدیک شده است. این یک مشکل است چرا که به محض این که ایران به این وضعیت برسد، می تواند تصمیم گیری کند به سرعت به سلاح های اتومی دست پیدا کند. ظرف چند ماه ایران قادر خواهد بود به یورانیم مورد نیاز غنی شده در سطح سلاح های اتومی دست پیدا کند. ایرانیان به احتمال زیاد یورانیم با غنای پایین را که در نیروگاه غنی سازی نطنز تولید می شود، به یک تاسیسات مخفیانه که ما هیچ گونه اطلاعی درباره ی آن نداریم، انتقال خواهند داد و سپس آن را تا حد یورانیم سلاح های اتومی غنی خواهند کرد. بدین ترتیب اگر شما جزو آن دسته ای باشید که می گفتند، «ما مجبور خواهیم بود دست به حمله نظامی بزنیم»، واقعا نمی دانید که کجا را هدف بگیرید چون نمی دانید که این تاسیسات مخفیانه کجا واقع شده است. شما جزو هر دسته ای که باشید، وضعیت به گونه ای است که بدتر خواهد شد. بنابراین، در سال ۲۰۰۹ شاید موضوع مهم فنی این باشد که ایران چه زمان به قابلیت تسلیحاتی دست خواهد یافت. شاید این امر به زودی تحقق یابد.
بنابراین تصور می کنید این امر احتمالا ظرف سال آینده اتفاق بیفتد؟
می تواند ظرف امسال اتفاق بیفتد. به محض این که ایران به این مرحله از قابلیت برسد (تبدیل یورانیم غنای پایین به غنای بالا)، کشورها واکنش های متفاوتی خواهند داشت. برخی از آنها مانند روسیه احتمالا خواهند گفت، «خوب که چی؟ آنها که هنوز سلاح اتومی نساخته اند». اما امریکا باید نگران باشد که این کشورها از اهداف ایران آگاه نیستند. دولت امریکا باور داشته است که ایران در نهایت به دنبال ساخت سلاح های اتومی خواهد رفت و ایالات متحده ناگزیر خواهد بود با این چشم انداز که روند مذاکرات را پیچیده خواهد کرد، روبه رو شود. کشوری مانند اسراییل این قابلیت ایران را تهدیدی جدی تلقی خواهد کرد، چرا که نگران است که اگر شرایط بد پیش برود و ایران تصمیم بگیرد به سلاح های اتومی دست پیدا کند، می تواند بلافاصله تصمیم خود را عملی کند و اسراییل نخواهد دانست که چه چیز یا کجا را مورد هدف قرار دهد.
اما راه حل های کوتاه مدت پیش روی ایران قرار ندهید. ایران در حال حاضر مصمم به پیشروی است. راه حل هایی که امریکا ممکن است ارایه دهد، مانند توافق برای پایین آوردن سرعت برنامه ی غنی سازی ایران، تضمین شده اند که عمل نخواهند کرد. نکته ی مهم این است که امریکا هدف خود را در خصوص تعلیق غنی سازی یورانیم از سوی ایران حفظ کند. افزایش تحریم ها بر ضد ایران نیز مهم است تا این که این کشور مجاب شود دوباره محاسبه کند که آیا برنامه ی غنی سازی به نفع آن است یا نه. مذاکره مستقیم با ایران نیز ضروری است، طوری که ایران بفهمد آمریکا چه می خواهد و امریکا بفهمد ایران چه می خواهد. سپس مهم است که این موضوع (مذاکره) به کل خاورمیانه گسترش داده شود. در حال حاضر موضوع مذاکره درباره ی خاورمیانه عاری از نیروگاه های غنی سازی و فرآوری که در ساخت سلاح های اتومی کاربرد دارند، بسیار حایز اهمیت است. بنابراین، شما می خواهید به منطقه ای دست پیدا کنید که قابلیت های ساخت سلاح های اتومی را نداشته باشد. از این رو، ناگزیر دیگر بازیگران را، که برخی از آنها بسیار برای ایران مایه نگرانی هستند، شرکت دهید. اولین کشور اسراییل خواهد بود، اما مصر و ترکیه نیز واکنش مساعدی در مقابل ساخت سلاح های اتومی از سوی ایران نشان نخواهند داد.
