توان روسیه در آسیای مرکزی
روسیه توان نظامی خود در آسیای مرکزی را بهبود می‌بخشد و این امر مورد توجه اوباما و مقام های کاخ سفید قرار گرفته است.
پنجم فبروری سرخط مهم خبری در وال استریت جورنال این بود که مسکو در آسیای مرکزی در مقابله با قدرت امریکا گام برمی‌دارد و به‌عنوان شاهدی بر مدعای خود -که کاملا هم درست به نظر می‌رسد – بر دوگام اخیر روسیه تاکید می‌کند:
۱- از سر گرفته شدن نقش روسیه در آسیای مرکزی با بیرون راندن امریکایی‌ها از پایگاه هوایی بسیار مهم قرغیزستان؛
۲- ایجاد یک پیمان نظامی بین‌المللی با رهبری مسکو برای رقابت با سازمان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو).
این دو حرکت باعث وخیم‌تر شدن بالقوه استراتژی جدید امریکا در افغانستان خواهد شد. جنگ روسیه علیه گرجستان در تابستان گذشته و زورآزمایی روسیه در مورد لوله‌های گازی که برای انتقال به اروپا از اوکراین عبور می‌کند، به اضافه رویداد‌های اخیر آسیای مرکزی، پیامی جدید برای رییس جمهور اوباما می‌فرستد، در این مورد که مسکو تغییرات عمده‌ای را در سیاست امریکا نسبت به روسیه انتظار دارد و به هر ترتیبی می‌خواهد از تحقق چنین تغییری اطمینان یابد.
پایگاه هوایی آسیای مرکزی واقع در قرغیزستان که در اجاره ی ایالات متحده است، در آغاز جنگ افغانستان در سال ۲۰۰۱ تاسیس شد، همان زمانی که دولت بوش با قلدوری و به بهانه ی جنگ با ترور راه خود را به آسیای مرکزی گشود. پایگاه هوایی ماناس در قرغیزستان، در جنگ هوایی امریکا در افغانستان اهمیتی حیاتی دارد و از دست دادن آن کوشش‌های امریکا در این زمینه را به شدت تضعیف خواهد کرد.
برای ترغیب قرغیزستان به بیرون راندن امریکایی‌ها از این پایگاه، روس‌ها موافقت کرده‌اند ۲ میلیارد دالر قرضه کم‌بهره و ۱۵۰ میلیون دالر کمک بدون بازپرداخت در اختیار قرغیزستان قرار دهند. آن ها در ایجاد یک نیروگاه برق مورد نیاز ۷/۱ میلیارد دالری این کشور نیز مشارکت خواهند کرد. از دست دادن پایگاه هوایی ماناس ضربه‌ای خواهد بود به افزایش عملیات جنگی اعلام شده امریکا در افغانستان. ۱۷۰ هزار پرسونل امریکایی در سال ۲۰۰۸، از طریق ماناس به افغانستان وارد و یا از آن خارج شده‌اند، به اضافه پنج هزار تن تجهیزات مورد نیاز ارتش. یکی از اعضای ارشد پنتاگون گفت: این پیشامد گرچه فاجعه‌بار نیست ولی نمی‌توان تردید داشت که می‌تواند ما را بیشتر به روسیه وابسته کند، چیزی که از آن خشنود نیستیم.
روسیه قول داده است با اجازه دادن به پیمان اتلانتیک شمالی در حمل سوخت و تدارکات از اروپا به افغانستان، از تلاش‌های جنگی امریکا در این کشور حمایت کند. باید در نظر داشت که طالبان راه‌های ورود تدارکات از طریق پاکستان و از مرز‌های کوهستانی به افغانستان را مسدود کرده است. این امر روسیه را به اهرمی بزرگ در جنگ امریکا- ناتو در افغانستان تبدیل می‌کند. در عین حال آن طور که این مجله [نیشن] در گزارش‌های خود می‌نویسد، مسکو اطلاع داده است که یک نیروی واکنش سریع را با پیوستن به دولت‌های سابق شوروی تشکیل خواهد داد. واحد‌های چترباز روس قرار است هسته ی اصلی این نیرو‌ها را تشکیل دهند که در نظر گرفته شده است حدود ۱۰ هزار نفر باشند. رییس‌جمهور روسیه دیمیتری مدودف می‌گوید: «این نیرو‌ها، واحد‌های بسیار فوق‌العاده‌ای هستند. چون قدرت جنگی آنها نباید ضعیف‌تر از نیرو‌های مشابه اتلانتیک شمالی باشد». روسیه همچنین در پی قدرت بخشیدن به یک پیمان امنیتی با ۶ دولت سابق اتحاد شوروی است، با تشکیل یک نیروی مشترک واکنش سریع در جهت مهار نفوذ امریکا در کشور‌های آسیای مرکزی که از لحاظ منابع انرژی بسیار ثروتمنداند. اجلاس سران سازمان پیمان مشترک یک روز پس از آن اتفاق افتاد که قرغیزستان اعلام داشت به استفاده از پایگاه هوایی ماناس به وسیله ی امریکا برای تامین تجهیزات عملیات نظامی در افغانستان پایان می‌بخشد. اخراج نیرو‌های امریکایی از این پایگاه هوایی در کشوری که از لحاظ تاریخی متحد نزدیک روسیه بوده است، یک پیروزی برای این کشور به حساب می‌آید. روسیه، ارمنستان، بلاروس و چهار کشور آسیایی قرغیزستان، قزاقستان، تاجیکستان و ازبکستان، هفته ی گذشته موافقت کردند نیروی واکنش سریع مشترکی را ایجاد کنند. انتظار می‌رود این نیرو ۱۰ هزار عضو داشته باشد و زیر یک فرماندهی مرکزی عمل کند که جانشین نیروی فعلی واکنش می‌شود که دارای ۳۰۰۰ عضو است. این نیرو دارای فرماندهی واحد نخواهد بود. ابعاد نظامی این پیمان که بیشتر به‌عنوان جلسات تبادل نظر و گردهمایی در مورد امنیت تشکیل می‌شده است، افزایش خواهد یافت. فرستاده ی روسیه به ناتو، دیمیتری راگازین می‌گوید ممکن است قرغیزستان میزبان بعضی از نیرو‌های تازه تشکیل یافته واکنش سریع باشد در پایگاهی که اکنون در اجاره ی امریکا است. به گزارش اسوشیتدپرس، در گوشه ی دیگری از شوروی قدیم هم روسیه و بلاروس در حال ایجاد سیستم دفاعی مشترکی هستند. روسیه و بلاروس برای کنترول و دفاع از فضای هوایی‌شان سیستم نظامی جدیدی ایجاد خواهند کرد. تقویت همکاری بین این دو متحد مردد، عمیقا مورد سو ظن ایالات متحده است که در نظر دارد یک سپر دفاعی موشکی در اروپا ایجاد کند. این توافق، واکنش بی‌اعتمادی همسایگان شوروی سابق نسبت به هدف‌های غرب است. همچنین نمودار مخالفت مشترک آنها نسبت به توسعه ی ناتو به قلمرو سابق اتحاد شوروی و تلاش امریکا برای ساختن سپر دفاع موشکی در پولند همسایه بلاروس است و همچنین ایجاد سیستم رادار در جمهوری چک. دولت امریکا باید از سیاست‌های دشمنانه ی پیشین دست بردارد، نه‌تنها به این دلیل که روسیه می‌تواند تلاش‌های امریکا برای مذاکره در افغانستان را به هم بزند، بلکه از این جهت هم که در مورد یافتن راه‌حلی در مورد برنامه ی هسته‌ای ایران به روسیه نیاز دارد.
