تفاهمی که به نفع همگان است
یکی از اولین اولویت های باراک اوباما، رییس جمهوری امریکا این است که تضمین کند ایران به سلاح های اتومی دست نخواهد یافت. ایران هسته ای نه تنها یک تهدید استراتژیک برای منطقه، بلکه برای کل جهان خواهد بود و در عین حال، به طور جدی نظام منع تکثیر و گسترش سلاح های اتومی را تضعیف خواهد کرد. قدرت های منطقه مانند مصر، عربستان سعودی و ترکیه نیز احتمالا وسوسه خواهند شد به غنی سازی یورانیم بپردازند، وضعیتی که منجر به بروز رقابت تسلیحاتی در منطقه خواهد شد.
همزمان با دستیابی حکومت های بیشتر به قابلیت اتومی، احتمال این که در آینده یک سازمان تروریستی نیز به تسلیحات اتومی دست پیدا کند، بیشتر خواهد شد.
امریکا از زمان پیدایش انقلاب اسلامی ایران در ۱۹۷۹ روابط دیپلوماتیک با ایران نداشته است. نگرانی و بی اعتمادی میان ایران و امریکا آن قدر عمیق است که احتمالا سو برداشت ها و مخالفت های پی در پی میان دو کشور حتا در دوره ی دولت جدید امریکا نیز ادامه خواهند داشت. این وضعیت ادامه خواهد داشت مگر این که تلاشی جدی از سوی هر دو طرف برای مشخص نمودن منافع مشترکی که می تواند راه را برای یک برنامه ی کلی تر دیپلوماتیک هموار کند، صورت گیرد.
ایران و امریکا باید برای شرکت در یک برنامه ی کلی تر دیپلوماتیک که منافع مشترک استراتژیک را شناسایی کند، آماده باشند. چنین برنامه ای باید دربرگیرنده ی شرایط عراق و افغانستان باشد، اما به طور خاص به همکاری در خصوص مسایل امنیت منطقه مانند پناهندگان، مبارزه با مواد مخدر و انرژی بپردازد.
ایران طبق سنت برای دفاع از منافع ملی خود در امور کشورهای همسایه دخالت می کند. بی تردید این موضوع درباره ی افغانستان نیز صحت دارد. منافع آشکار رژیم ایران در افغانستان باثبات تر است و این رژیم نمی خواهد شاهد به قدرت رسیدن دوباره ی طالبان باشد. افغانستان بی ثبات یک مشکل جدی امنیتی برای ایران در کوتاه مدت و بلندمدت به شمار می رود.
ایران پس از پاکستان، دومین جمعیت بزرگ پناهندگان جهان را داراست. اکثر پناهندگان اهل افغانستان هستند، اما شمار قابل توجهی از پناهندگان عراقی نیز در ایران زندگی می کنند. پناه دادن به یک میلیون پناهنده ی قانونی افغان و شاید شمار زیادی پناهندگان غیرقانونی، هزینه های سنگین اجتماعی و اقتصادی را بر ایران تحمیل کرده است. دولت ایران از این که مجبور بوده است این تعداد پناهنده را برای مدت زمان طولانی پناه دهد، به شدت ابراز ناخرسندی کرده است. به گزارش دفتر کمیشنری عالی پناهندگان سازمان ملل، اکثر پناهندگان در ایران در مناطق شهری سراسر کشور تجمع کرده اند. برخلاف پاکستان که اکثر پناهندگان افغان در کمپ های پناهندگان زندگی می کنند، در ایران کمتر از پنج درصد این پناهندگان در کمپ زندگی می کنند.
یک سال قبل، دولت ایران شروع به بازگرداندن اجباری پناهندگان غیرقانونی به افغانستان کرد. اما پس از اعتراض های دولت افغانستان و جامعه بین الملل، سرعت بازگرداندن آنها کاهش یافت. بحران پناهندگان افغان و تحریم های جاری اقتصادی بر ضد ایران تاثیرات بیش از پیش منفی بر اقتصاد ایران گذاشته است. مضاف بر این، کاهش چشمگیر بهای نفت باعث کاهش درآمدهای نفتی خواهد شد و کاهش اثرات تحریم ها را برای دولت ایران دشوارتر خواهد نمود.
علاوه بر این، سیاست بودجه دولت باعث افزایش نرخ بالای تورم گردیده است. بر اساس گزارش صندوق بین المللی پول، تورم سالانه ی ایران در پایان سال ۲۰۰۷ از ۲۰ درصد هم تجاوز کرد. اطلاعات بانک مرکزی ایران نیز نشان می دهد که نرخ تورم ایران در ماه اگوست ۲۰۰۸، ۲۷٫۸ درصد بوده است. افزایش ناگهانی نرخ تورم باعث افزایش قیمت مواد غذایی و اجاره بهای بالاتر شده است. این موضوع مشکلات شدیدی را برای بسیاری از مردم ایران به دنبال داشته است.
اما نتیجه این که ایران باید قانع شود که امریکا به دنبال تغییر رژیم این کشور نیست. بهترین راه جلوگیری از دستیابی سازمان های تروریستی نیز به تسلیحات اتومی، جلوگیری از دستیابی حکومت های ملی به این قبیل تسلیحات است. راه حل صلح آمیز موضوع هسته ای ایران کمکی به تلاش های جامعه جهانی در خصوص منع گسترش سلاح های اتومی خواهد بود و از بروز رقابت خطرناک تسلیحاتی در یک منطقه ی بی ثبات جلوگیری خواهد کرد. چنین نتیجه ای به نفع همه خواهد بود.
