اهل هنود؛ اقلیت فراموش شده و مسکوت افغانستان

اقلیت مذهبی اهل هنود در افغانستان می‌گویند شماری از پیروان این مذهب به دلیل مشکلات اجتماعی به کشور های پاکستان و هند مهاجر شده اند.
اوتار سنگهـ ، وکیل مردم اهل هنود در کابل، که به‌گفته‌ی خودش به تازگی توسط رییس جمهور به عنوان سناتور انتصاب شده است، می‌گوید هندوسوزان (شمشان)، عدم امنیت روانی، مزاحمت‌های مردمی، عدم سرپناه و مکتب، و عدم تطبیق مسایل قانونی در رابطه به هندوها و سک‌ها در افغانستان، از مشکلات عام اهل هنود در افغانستان می‌باشند.
هندوها، براساس رسم مذهبی شان، اجساد مرده‌های خود را می‌سوزانند، که به آن هندوسوزان یا شمشان می‌گویند و در این رابطه در افغانستان با مشکلاتی روبه‌رو اند. قبلا نیز در یک مورد، مراسم «هندوسوزان» اهل هنود در کابل با ممانعت افراد محل روبه‌رو شد، که گردهمایی مسالمت آمیز مردم اهل هنود را در پی داشت. اهل هنود برای اجرای مراسم هندوسوزان ( شمشان) شان، از گذشته مکان مشخصی در جنوب شرقی شهر کابل داشته‌اند، اما حالا در اطراف این محل خانه‌های مسکونی اعمار شده است و مردم محل می‌گویند دود برخاسته از «هندوسوزان» به آن‌ها ضرر می‌رساند.
اوتار سنگهـ می‌گوید در این رابطه به مسوولان دولتی مراجعه کرده اند و آن‌ها علی‌رغم وعده‌های که داده اند، برای حل مشکل شان اقدام نکرده اند.
به‌گفته‌ی وی، با وجود آن‌که ریاست جمهوری و اداره‌ی امور در رابطه به تعیین محل مناسب برای هندوسوزان به ادارات مربوطه هدایت داده اند، اما شاروالی کابل در این زمینه‌ همکاری‌ای که بتواند مشکل شان را حل نماید، نکرده است. وی‌ با انتقاد از حکومت، ادامه می‌دهد: «اگر مردم یا دولت از ما می‌شرمند، گپ‌را به جنبه‌ی سیاسی نکشانند، بسیار آزادانه به ما بگویند که اهل هنود و سک شما را ما نمی‌پذیریم، شما از افغانستان نیستید، تا ما خود را به ملل متحد تسلیم نماییم، دل‌اش ما را به دریا می‌اندازد یا به یک مملکت دیگر معرفی می‌نماید».
به گفته‌ی وی، این مشکل محدود به کابل نیست و در سایر شهرها، ازجمله قندهار، هلمند و غزنی نیز وجود دارد. وی‌ ابراز می‌دارد که هندوها در قندهار امنیت ندارند و  اجساد مرده‌های شان را برای اجرای مراسم «هندوسوزان» به ولایت هلمند انتقال می‌دهند و در آن‌جا نیز شرایط مناسب نیست و گاهی مجبور می‌شوند مراسم هندوسوزان (شمشان) خود را در زیرخانه‌ها انجام دهند.
اوتار سنگهـ،  با انتقاد از دولت و حقوق بشر می‌گوید: «این زندگی را ما چه‌کنیم؟ حقوق بشر ادعا دارد که حقوق بشر را تامین می‌کند، حقوق بشر را چه‌کنیم؟ اگر حقوق بشر است، بیاید حقوق ما را ثابت کند!».
اما، خانم انارکلی هنریار، معاون بخش حمایت و انکشاف حقوق زنان دفتر ساحوی حقوق بشر در کابل، که خود اهل هنود و از نادر دانش آموختگان این اقلیت است، با تایید این مشکلات می‌گوید با توجه به وظیفه‌ی نظارتی که کمیسیون مستقل حقوق بشر دارد، در مواردی که به این کمیسیون مراجعه شده است، کمیسیون توانسته مشکلات اهل هنود را حل کند. وی به یک قضیه‌ی حقوقی غصب ملکیت‌ اهل هنود اشاره می‌کند که با دخالت کمیسیون مستقل حقوق بشر، ملکیت غصب شده دوباره به صاحب‌اولی اش برگردانده شده است.
خانم هنریار، با تاکید بر مشکلات اجتماعی و حقوقی هندوها در افغانستان، می‌گوید از نظر قانونی جز در موردی که به رییس جمهور بر می‌گردد و تاکید بر مسلمان بودن رییس جمهور دارد، تبعیضی علیه اهل هنود وجود ندارد، بلکه مشکل در عدم تطبیق قانون است. وی با انتقاد از دولت افغانستان در عدم رسیدگی به تامین حقوق اهل هنود در افغانستان، می‌گوید: «چهار سال پیش شاروالی زمینی را (برای هندوسوزان) درنظر گرفت، اما در جایی که راه عبور و مرور وجود نداشت، یک دریای بسیار بزرگ در بین بود و این مساله حل نشد. دولت افغانستان اقدام ضعیف در قسمت تامین حقوق اتباع خود خصوصا هندو و سک انجام داده است».
خانم هنریار معتقد است که به دلیل شرایط نامناسب اجتماعی، هندوها و سک‌ها در افغانستان با احتیاط برخورد می‌کنند و کم‌تر مشکلات شان را با منابع مسوول درمیان می‌گذارند. زیرا، به نظر وی آن‌ها از این که شکایت‌های شان تهدیدهایی را درپی خواهد داشت می‌هراسند.
هندوها در افغانستان بیشتر به مسایل تجارتی و خصوصا عطاری مصروف اند و حتا یک نفر از این اقلیت مذهبی در ادارات دولتی افغانستان مصروف کار نمی‌باشد. به گفته‌ی خانم هنریار، چون مردم فکر می‌کنند که این‌ها سرمایه‌دار اند، باعث شده است که تهدیدهایی زیادی به‌خاطر پول متوجه آن‌ها شود.
با آن‌که در این اواخر یک مکتب برای اهل هنود در غزنی ساخته شده است، اما هندوها و سک‌ها در کابل می‌گویند که به مکتب و تحصیلات عالی به صورت درست دست‌رسی ندارند و کودکان شان در مسیر مکتب گاهی مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. خانم هنریار می‌گوید مشکل اصلی در امتحان کانکور است. زیرا، هندوها در بخش علوم دینی مشکل دارند و این مساله‌، تعداد انگشت‌شمار هندوها را که موفق به ادامه‌ی درس‌های مکتب شده اند، از راه‌یافتن به تحصیلات عالی باز می‌دارد.
خانم هنریار با تایید این مساله که برخی هندوها به دلیل مشکلات اجتماعی افغانستان را ترک کرده‌اند، می‌گوید همین حالا هندوها در حال ترک افغانستان اند و اگر شرایط بهبود نیابد، ممکن هندوها کاملا افغانستان را ترک کنند که به گفته‌ی او این یک مساله‌ی «شرم‌آور» برای دولت افغانستان خواهد بود.
با این‌همه، اهل هنود در کابل می‌گویند که در اجرای مراسم مذهبی شان آزاد اند و با کدام مشکل خاصی در این رابطه روبه‌رو نیستند.
اوتار سنگهـ، نماینده اهل هنود در کابل، دوره‌های حکومت داکتر نجیب، داوودخان و ظاهرشاه را از دوره‌هایی می‌داند که شرایط برای این اقلیت مذهبی از هر نظر مساعد بوده است و حتا در دوره‌ی داکتر نجیب، افرادی در درون حکومت نیز داشته اند. محدودیت‌های قانونی و اجتماعی در زمان حاکمیت طالبان علیه این اقلیت بیشتر شده بود و طالبان آن‌ها را وادار به پوشیدن شال زردرنگ نموده بودند، تا از مسلمان‌ها فرق شوند.
براساس گفته‌های هندوهای افغانستان و منابع انتشار یافته در این رابطه، اهل هنود از باشندگان دیرینه‌ی افغانستان می‌باشند.